Bom - 1° In de krijgskunde verstond men vroeger onder bom een rond, hol, met buskruit geladen projectiel van het geschut. Thans kent men vele soorten bommen met verschillende ladingen al naar het doel dat men beoogt.
1° Schade of vernietiging veroorzakende bommen zijn projectielen, geladen met springlading, gas, enz. Deze bommen of mijnen worden ófwel naar den vijand geworpen, ófwel op een plaats achtergelaten om daar na zekeren tijd (een uurwerk regelt het ontstekingsmechanisme) tot ontploffing te komen (zgn. helsche machine).
Tot de bommen, welke naar den vijand geworpen worden, behooren ook de dieptebom, welke op zee gebruikt wordt, en de → vliegtuigbom. De dieptebom is een zware springlading, welke uit een (diepte-) bommenwerper wordt verschoten en op geringen afstand naast of achter het werpende schip te water komt, zinkt en op een vooraf ingestelde diepte tot explosie komt. Zij dient ter bestrijding van onderzeebooten; zij behoeft deze echter niet te treffen, doch kan door schok- en drukwerking enkele tientallen meters (afhankelijk van haar gewicht) van de onderzeeboot verwijderd, deze nog zwaar beschadigen. Springt bijv. de onderzeeboot hierdoor lek, dan zal zij aan de oppervlakte moeten komen, waarna eventueel het kanon den strijd tegen haar aanbindt.
2° Tot de bommen, welke niet als eerste doel hebben schade toe te brengen, behooren o.m. de nevelbommen, de berichtsbommen en de verlichtingsbommen.
Het werpen van bommen geschiedt met de hand of door middel van den → bommenwerper. De vliegtuigbommen worden geworpen door een bombardementsvliegtuig. Het werpen van (schade toebrengende) bommen volgens een bepaald plan noemt men bombardeeren (→ Bombardement; voor bombardeeren met vliegtuigen, zie → Bommenwerpen en → Bombardeerformatie).
2° In de geologie is bom de vulkanologische term voor vulkaanuitwerpselen van vuisttot hoofdgrootte en langronden vorm. Tengevolge van de meestal roteerende beweging der bommen in de lucht en van hun oorspronkelijk taaivloeibaren toestand, zijn zij vaak getordeerd. De materie, waaruit de bom bestaat, is gelijk aan die van lava. Is de bom zeer snel afgekoeld, dan kan de substantie geheel in glas zijn overgegaan. Dergelijke bommen noemt men glasbommen. Gaat alleen de korst in glas over, dan noemt men zoo’n bom een broodkorstbom.
Fraaie broodkorstbommen zijn o.a. bij de groote eruptie van Krakatau uitgeworpen. Fraai gedraaide bommen zijn in Auvergne, in de omgeving der heden uitgedoofde, maar misschien in historischen tijd nog werkzaam geweest zijnde vulkanen gevonden. Hofsteenge 3° De calorimetrische bom, ook Berthelot-bom genoemd (natuurkunde), is een dikwandige stalen bus met geplatineerden of geëmailleerden binnenwand, en dient voor het bepalen van verbrandingswarmten of verbindingswarmten bij scheikundige reacties (bijv. H2 en O2).
Voor de verbranding wordt de bus gevuld met zuurstof onder hoogen druk, de te onderzoeken stof bevindt zich in een platinalepeltje, aangebracht in de bus. De verbranding wordt tot stand gebracht door een electrisch vonkje binnen in de bus. De verbrandingswarmte wordt gemeten door de warmte, afgegeven aan een calorimeter.
Lit.: Wien-Harma, Handbuch d. experimental Physik (VIII, 1). V. Itterbeek