Ballast - de op de aardebaan van een spoorweg gestorte laag zwaarder materiaal, meestal grind, soms ook steenslag of grof zand. zie Ballastbed. Ook: puin of brokken natuursteen, welke op een r ij s w e r k gestort worden, ten einde dit te doen zinken en opdrijven ervan te voorkomen. zie Ballaststeen.
B. wordt ook gebruikt om zeilschepen, en in het algemeen zeeschepen, in onbeladen toestand, voldoende stabiliteit te geven en tevens de schroef van schroefschepen voldoende onder te dompelen. Men onderscheidt lossen en vasten ballast. De zeilschepen werden meestal geballast met zand, los of in zakken. Stoomschepen worden geballast met water in reservoirs of ballast-tanks, meestal gevormd door een dubbelen bodem. Op kleinere schepen en zeiljachten wordt vaste ballast toegepast in den vorm van looden of ijzeren kielen of wel door het plaatsen van rechthoekige ijzeren blokken van bepaalde grootte en gewicht op den bodem van het vaartuig. Deze blokken noemt men ballast-schuitjes.
B. in den vorm van fijn zand of water wordt in luchtballons en luchtschepen meegevoerd, ten einde de verticale bewegingen daarvan te kunnen beïnvloeden. B. wordt uitgeworpen, hetzij om een stijgende beweging te bewerkstelligen of te verhaasten, hetzij om een dalende beweging te remmen. Zandballast wordt in den regel bij ballons gebruikt, in zakken van ± 20 kg; waterballast bij luchtschepen, in tanks, ingebouwd in het inwendige van het schip.