Apollonius van tyrus - 1° held van een Hellenistischen roman (3e eeuw, verloren) met diens wonderbaarlijke jarenlange avonturen en omzwervingen, van zijn dochter Tharsia, een kuischheidsheldin, en van zijn vrouw, die hij beiden eindelijk terugvindt, waarna hij nog lange jaren koning van Antiochië, Tyrus en Cyrenen blijft. In het Latijn vertaald (6e eeuw), werd deze roman sedert de 10e eeuw een rijke bron van vertellingen in de meeste Westersche talen, afzonderlijk of volgens motieven in andere romans verwerkt. In het Fr. reeds in de 12e eeuw; Jourdain de Blaivies’ chanson „Jourdain” is er een vrije bewerking van.
In ’t Duitsch behandeld o.a. door Heinrich v. Neustadt (ca. 1300) en Steinhöwel (15e eeuw). In de 14e eeuw werd de roman opgenomen in de „Gesta romanorum,” nog een overvloedige bron van romantische vertellingen. Eindelijk kwam A., als zoo vele grooten, terecht in de volksboeken: ten onzent gedrukt te Delft in 1493, uit „Die Gesten of Gheschienissen van Romen”, 153e hoofdstuk.
U i t g.: van het Ned. volksboek : G. Penon, in Bijdr. gesell. Ned. Lett. (I Gron. 1881, 77-182); van het Lat. Al. Riese (Leipzig 1893). — L i t.: behalve de gesch. der Gr.-Byzantijnsche lit. in het bijzonder H. Hagen, Der Roman von König A. v. T. in s. verschiedene Bearbeitungen (Berlijn 1878) ; S. Singer, A. v. T. (Halle 1878); El. Klebs, Die Erzählung v. A. v. T. (Berlijn 1899); Erw. Rohde, der Griechische roman u. seine Vorläufer (Leipzig 31914); Ern. Hobold (Gotha 1920). V. Mierlo.
2° Auteur van een lijst der Stoïcijnsche wijsgeeren en van hun geschriften, behoort tot de 1e eeuw v. Chr.