Amandelontsteking - . Betreffende ontsteking van de derde amandel, > Adenoïd. Ontsteking van de tongamandel kan geïsoleerd voorkomen ^meestal echter samen met ontsteking der kceJamandelen. De verschijnselen bestaan in pijn, wanneer de tong wordt bewogen en bij het slikken.
Ontsteking van de keelamandelen onderscheidt men in acute en chronische ontsteking. De eerste wordt ook angina genoemd. Men verdeelt de acute ontstekingen in verschillende soorten.
1° Anginacatarrha1 i s komt meestal te zamen met verkoudheid voor. De patiënten hebben pijn bij het slikken en meestal koorts, die bij kleine kinderen zeer hoog kan zijn. De amandelen zijn rood en gezwollen. De ziekte duurt gewoonlijk slechts enkele dagen.
2° Angina lacunari8, ook wel angina follicularis genoemd.
Verschijnselen: gezwollen amandelen met geelwitte of grijze propjes in de krypten, gezwollen halslymphklieren. De patiënten voelen zich ziek, hebben hooge koorts. Het slikken is zeer pijnlijk. Meestal duurt de ziekte vier tot zes dagen. Soms ontstaan, in aansluiting met deze ontsteking, complicaties, zooals acuut gewrichtsrheumatisme, hart- of nieraandoeningen en oorontstekingen. In enkele gevallen gaat het weefsel rondom de amandelen nog meer zwellen, zoodat de keel zeer nauw wordt en bijna niets doorgeslikt kan worden; er komt kaakklem, zoodat de mond slechts weinig geopend kan worden. Dit is dan een:
3° Angina phlegmonosa. Er komt ettervorming rondom de amandelen; er is dan een keelabces ontstaan.
4° Anginavan Plau t-V incent of Angina ulceromembranacea ontstaat door symbiose van de bacillus fusiformis en spirochaeten. De patiënten hebben wat pijnlijkheid bij het slikken en de temperatuur is meestal slechts weinig verhoogd. De lymphklierzwelling in den hals ontbreekt meestal. De patiënten voelen zich niet of weinig ziek. Op de amandelen zijn grijswitte of grauwe vlekken, die een zweer bedekken. Meestal duurt de aandoening een week of iets langer, soms veel langer.
Verder kent men de angina bij dyphtherie, bij roodvonk, bij het eerste en tweede stadium van s y p h i 1 i s en bij andere infectieziekten. Ook bij verschillende bloedziekten komen acute ontstekingen van de amandelen voor. Men kent de angina agranulocitotica. Hierbij ontbreken in het bloedbeeld de neutrophiele leucocyten. Deze ziekte is hoogst ernstig. Er ontstaat een necrose van de amandelen.
Bijna altijd zijn de patiënten vrouwen. De monocyte n-a n g i n a kenmerkt zich door sterke monocytose van het bloedbeeld. Het verloop is veel minder ernstig. Er ontstaat een oppervlakkige necrose van het amandelweefsel. Tenslotte kent men een acnte ontsteking van de amandel, gepaard met gangreen bij 1 e uk a e m i e.
Yan de chronische vormen is de meest voorkomende vorm die, welke gepaard gaat met de vorming van de zgn. amandelproppen. Een andere, zeer onschuldige vorm wordt veroorzaakt door de leptot h r i x. Een minder onschuldige aandoening is de tuberculose van de amandelen, een meer goedaardige vorm hiervan is de lupus. Ook bij andere chron. infectieziekten, zooals bij s y p h i 1 i s en bij lepra kunnen a. ontstaan. De verschillende soorten van a. hetzij acute of chronische, eischen ieder voor zich een speciale behandeling, die door een arts moet worden toegepast. Nelissen.