(ca. 315-386), heilige en kerkleraar, sedert 348 bisschop van Jerusalem, is verschillende malen, eens zelfs gedurende elf jaar, van zijn zetel verbannen geweest, omdat hij een aanhanger was van de Niceense belijdenis. Zelf had hij aanvankelijk bezwaar tegen de uitdrukking homo-ousios; hij vormt zo een schakel in de ontwikkeling naar de jong-Niceense orthodoxie.
Beroemdheid heeft hij verworven door zijn 24 Katechesen, die hij gehouden heeft in de door Constantijn gebouwde H. Grafkerk te Jerusalem.
Daarin onderrichtte hij degenen, die Christen wilden worden en gedoopt zouden worden, in de vorm van homilieën over de hoofdzaken van de christelijke moraal en geloofsleer. Onder meer treft men daarin aan een doorlopende verklaring van het doopsymbool.
De vijf mystagogische Katechesen aan het slot, welke de difle inwijdingssacramenten uitleggen, zijn waarschijnlijk van Johannes van Jerusalem, Cyrillus’ opvolger. D.
N.
