Voordeel van de twijfel betekent dat je bij onduidelijkheid over iemand of iets kiest om uit te gaan van een goede uitkomst in plaats van een slechte. Dit houdt in dat je vertrouwen uitstraalt totdat het tegendeel blijkt en openstaat voor positieve mogelijkheden, zelfs als er een zeker risico aan verbonden is.
Mensen die het voordeel van de twijfel geven, hebben een positieve grondhouding en trekken zonder bewijs geen negatieve conclusies. Een bekend principe hierbij is dat iemand onschuldig is tot het tegendeel bewezen is. Een ander voorbeeld is lage-kans geneeskunde of weloverwogen aan een experimentele medische behandeling beginnen omdat de kans op nare bijwerkingen klein is. Of in een restaurant iets vegetarisch proberen, waarom niet?
Degenen die het voordeel van de twijfel toepassen, geloven dat voor hen ‘benefit of the doubt’ beter werkt dan ‘when in doubt, don’t do it’. Dit betekent niet dat ze naïef zijn; van blind geloof in een goede uitkomst is geen sprake. Het gaat om een positieve inschatting in een ambigue situatie. Dit verschilt van gedrag in het verkeer, waar bij twijfel nooit wordt ingehaald.
Het voordeel van de twijfel overlapt met de houding van ‘nee heb je, ja kun je krijgen’. Deze houding, die neerkomt op ‘proberen kan nooit kwaad’, is iets risicovoller en lijkt een vleugje onverschilligheid te bevatten. De essentie van het voordeel van de twijfel is echter dat het primair uitgaat van vertrouwen, en deze positieve grondhouding getuigt van levenslust.
