Een komediant staat op een humoristische manier stil bij levenservaringen en houdt anderen spelenderwijs een spiegel voor.
De komediant speelt persoonlijke ervaringen. Imiteert hachelijke situaties. Zoals zij die in verlegenheid verkeren, een misverstand meemaken, jaloezie ervaren, zich schuldig voelen, wrok koesteren en zo meer. Amuseert het gehoor in de zaal door op het scherp van de snede te doen alsof. Schuurt daarbij subtiel tegen grenzen van fatsoen, stelt fout gedrag of politieke correctheid aan de orde, schopt subtiel tegen heilige huisjes of kaart taboes of gênante onderwerpen aan.
Het is de kunst fictieve welwillendheid te spelen en daarbij het publiek enig ongemak te bezorgen. Met een knipoog nodigt de komediant ons uit tot reflectie. Wat mij heilig is, wordt ineens onderuit gehaald (klimaat, gender, veganisme etc.). Ik lach om een ‘cruel joke’ terwijl dit eigenlijk niet kan. Mijn ongemak verdwijnt als iedereen lacht. De zaal gaat even met de billen bloot. Kan lachen de wereld nog redden?
De komediant is geen clown, cabaretier, komiek of lolbroek. De sluwe Reinaert de Vos is de personificatie van een trickster. Politici gedragen zich soms als komediant. Maar wat zij performatief aan hun aanhangers overbrengen menen deze politici bloedserieus (Trump, Wilders etc.). Samengevat: een komediant van beroep is wars van politieke boodschappen, puur vermaak, heling of moralisme.
De professionele komediant is uitgesproken cultuurgevoelig. Een satirische kwinkslag kan in een andere context viraal tot levensbedreigingen leiden. Tegenwoordig beïnvloeden cultuurstrijd en ‘woke’ wat komedianten te berde brengen. Opkomende activisme in de kunsten zorgt ook hier voor een maatschappelijk agenderende werking. Daarmee krijgen komedianten en hun vrijheid van expressie een minder vermakende, meer politiek geëngageerde betekenis.
