Jannes H Mulder

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 16-07-2025

Agency

betekenis & definitie

Agency is het vermogen tot handelen dat altijd relationeel tot stand komt: in wisselwerking met de sociale, culturele en materiële omgeving. In plaats van een individuele kracht te zijn, is agency mede het resultaat van gedeelde gewoontes, overtuigingen en verhalen.

Mensen ervaren agency vaak als hun eigen keuzevrijheid, maar handelen meestal binnen de grenzen van bestaande normen en verwachtingen. Een agency beheert elementaire gedragsregels en stimuleert intersubjectiviteit en groepsdenken. Het is de 'wij-factor' die het individu als het ware ‘een stem’ aan gedeelde intenties geeft zoals: ‘zo doen wij dat nu eenmaal’ of ‘nu is het genoeg, we komen in actie’. Denk aan agencies die sportief gedrag bevorderen, fraude afkeuren of aanzetten tot solidariteit.

Maatschappelijke bewegingen als MeToo en Black Lives Matter verwerven agency via betekenisvolle verhalen die collectieve verantwoordelijkheid stimuleren. Ook het idee van ‘goed voorouderschap’ ter bescherming van Moeder Aarde creëert een ‘wij-factor’ die mensen in beweging brengt. Zelfs generatieve AI-systemen kunnen dit proces beïnvloeden, door gebruikers een mimetische spiegel of digitale compagnon te bieden.

Tegelijk kunnen agencies mensen ook beperken: denk aan verhalen die homoseksualiteit als afwijking framen, of groepsnormen die afwijkend gedrag ontmoedigen.

Agencies verschillen per cultuur en context. Ze bemiddelen tussen individu en collectief, tussen intentie en gedrag. Samenvattend: een agency is een mentale constructie die richting geeft aan handelen. Ze vormen een fundamentele schakel in betekenisgeving, samenleven en handelen.