deel van de Ned. prov. Noord-Holland, van Alkmaar tot Enkhuizen en van de Schermer en Beemster tot de Wieringermeerpolder.
De naam West Friesland herinnert aan de tijd, dat dit gebied als Westflingi met Texla (Texel). Wiron (Wieringen) en Kinhem (Kennemerland) deel uitmaakte van het koninkrijk der Friezen. West-Friesland is in de vroege Middeleeuwen van het zuiden uit door de Franken en de Hollandse graven veroverd en onderworpen; het tegenwoordige West Friesland is 1289 definitief een deel van Holland geworden; 1576 kreeg het een eigen college van gecommitteerde raden, daar het van Holland gescheiden was door het Spaans gebleven Haarlem en Amsterdam, welk college tijdens de Republiek gehandhaafd is. West-Friesland bestaat vanouds uit vier ambachten: Geestmerambacht (in het westen), Schager en Niedorperkogge (in het noorden), Houtwouderambacht of de Vier Noorder Koggen (in het noordoosten) en Drechterland (in het oosten), omsloten door de Westfriese Omringdijk van vóór 1300, die nog dienst deed bij de watersnood van 1916.Litt. A.de Goede. Swannotsrecht. Westfriese rechtsgeschiedenis (1940); J.Koelemey, Over West-Friesland en de West-Friezen (in: Westfrieslands Oud en Nieuw 1941); C.Kerkmeyer-de Regt. Gesch. van West-Friesland (1943); A.de Goede. De Staten van West-Friesland (in: De Westfries 1945): A.de Goede, Het einde van Westfriesland's staatkundig bestaan (in: De Westfries 1945); A.de Goede, De Staten van Westfriesland 1289—1573 (in: Themis 1947); P.Noordeloos.
West-Friesland en de graven van Holland (in: Westfrieslands Oud en Nieuw' 1956): P.Noordeloos, Heerlijkheden in Westfriesland (in: Westfrieslands Oud en Nieuw 1959); C.Koeman, De Westfriese Omringdijk (gesch. van de Middeleeuwen tot de afsluiting van de Zuiderzee, in: Westfrieslands Oud en Nieuw 1967): D.P.Blok, Holland en Westfriesland (in: Frühmittelalterl. Stud. 1969); J.R.Persman, De bestuursorganisatie in West-Friesland en het Noorderkwartier vanaf de eerste vergadering van de Staten van NoordHolland in 1573 tot en met 1795 (in: Westfrieslands Oud en nieuw 1973); W.G.Heeres, 700 jaar Amsterdam en West-Friesland (in: Westfrieslands Oud en Nieuw 1975); R.W.Brandt en G.IJz.crcef, West-Friesland in de Bronstijd (in: Intermediair 45, 1979).
