(Lat., het recht op de eerste nacht), in de Middeleeuwen een heerlijk recht, waarbij een heer (zowel geestelijke als wereldlijke heren) bij huwelijk van een horige, deze in de bruidsnacht kon vervangen. Men heeft het bestaan van dit recht ontkend, maar vele documenten maken deze ontkenning niet overtuigend.
Litt. K.Schmidt. Ius primae noctis (1881).
