Wat is de betekenis van Ius primae noctis?

2025-07-24
Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Ius primae noctis

Ius primae noctis [Lat., recht op de eerste nacht], volgens overlevering een middeleeuws recht, waarbij een geestelijk of wereldlijk heer bij huwelijk een horige in diens bruidsnacht kon vervangen. Het is onzeker of dit recht werkelijk heeft bestaan.

2025-07-24
Geschiedenis Lexicon

H.W.J. Volmuller (1981)

Ius primae noctis

(Lat., het recht op de eerste nacht), in de Middeleeuwen een heerlijk recht, waarbij een heer (zowel geestelijke als wereldlijke heren) bij huwelijk van een horige, deze in de bruidsnacht kon vervangen. Men heeft het bestaan van dit recht ontkend, maar vele documenten maken deze ontkenning niet overtuigend. Litt. K.Schmidt. Ius primae noctis (1881)...

2025-07-24
Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Ius primae noctis

Recht van den eersten nacht. Voor hoorigen (→ Hoorigheid; → Echte) is er een tijd geweest, dat de heer zijn toestemming tot een door zijn hoorigen aan te gaan huwelijk moest geven. Uit de gewoonte, dat hier en daar een bedrag aan den heer betaald wordt bij gelegenheid van het verleenen dezer toestemming, misschien ook ten einde deze te ve...