Ned. adellijk geslacht, in 1205 het eerst vermeld met Dirk Drossaard. Deze stamde uit het geslacht Teylingen. waardoor Brederode met het Hollandse gravenhuis verwant was.
De Brederodes voerden dan ook het wapen van Holland en maakten sinds Reinoud II aanspraak op de titel graaf van Holland. In 1679 stierf het geslacht in mannelijke lijn uit; in 1684 in vrouwelijke lijn.Dirk II van Brederode, ✝ 16.12.1318 Reims. Aanvoerder van de vloot van de Hollandse graaf Floris v tegen de Westfriezen (1287): wilde in de gunst komen bij diens opvolger graaf Jan i, die echter volledig werd gedomineerd door Wolfert I van → Borsele; streed 1304 tegen de Vlamingen; stierf op de terugreis van een bedevaart.
Frans van Brederode, *1465 of 66, ✝11.8.1490 Dordrecht; zoon van Reinoud II van Brederode. Leider van de naar hem genoemde → Jonker-Fransenoorlog.
Gijsbrecht van Brederode; broer van Reinoud II van Brederode; ✝na 1474. Domproost van Utrecht en leider van de opstand tegen bisschop Rudolf van Diepholt; 1455 door de kapittels lot bisschop gekozen, maar Filips de Goede van Bourgondië wist van de paus de benoeming van zijn bastaardzoon David van Bourgondië te verkrijgen. Tegen een ruime schadeloosstelling gaf Gijsbrecht in 1456 zijn rechten op het bisdom over. Werd, evenals Reinoud n, in 1470 door bisschop David gevangengenomen. Kwam 1474 vrij, waarna hij het land moest verla-
ten.
Hendrik van Brederode, heer van Vianen en burggraaf van Utrecht, *1531 Brussel, ✝15.2.1568 Recklinghausen; zoon van Reinoud III van Brederode. Werd 1565 lid van het → Compromis; bood 5.4.1566 het eerste smeekschrift aan Margaretha van Parma aan; riep de vergadering te Sint Truiden 14.7.1566 bijeen; behoorde tot het Compromis van → Breda (30.1.1567); wierf troepen te Antwerpen, bracht een aantal per schip naar Vianen, terwijl zijn commandant Bomberg 's-Hertogenbosch veroverde. Hendrik trachtte vergeefs zich meester te maken van Utrecht en Amsterdam. Het door hem bij Antwerpen samengebrachte legertje onder leiding van Jan van Toulouse werd 13.3.1567 door Beauvoir bij Oosterweel (Austruweel) vernietigd. Toen na de val van Valenciennes het verzet ineen zakte, verlieten zijn troepen Vianen en trokken zij naar Duitsland. Nadat Hendrik vergeefs gepoogd had weer bij Margaretha in de gunst te komen, week hij 27.4.1567 uit naar Emden. Op 28.5.1568 werd hij door de Bloedraad bij verstek gevonnist, maar was toen reeds in ballingschap overleden.
Jan van Brederode, ✝(gesn.)25.10.1415 Azincourt; broer van Walraven I van Brederode. Vergezelde graaf Albrecht naar Friesland, huwde Johanna van Gaasbeek. Deze werd non in het door haar vader gestichte klooster te Wijk bij Duurstede: Jan werd lekebroeder. Toen hem de erfenis van zijn schoonvader Willem van Gaasbeek betwist werd, verliet hij 1409 het klooster en haalde zijn vrouw 1410 met geweld uit Wijk bij Duurstede. Bisschop Frederik III van Blankenheim trad tegen hem op en hij werd gevangen genomen; Johanna bleef in het klooster. Toen zij 1411 stierf werd Jan 1412 bevrijd; hij trad in Franse dienst.
Joan (Johan) Wolfert van Brederode, heer van Vianen, Ameide. Noordeloos en Kloetinge, *12.6.1599 bij Petershem (bij Maastricht), *3.9.1655; achterkleinzoon van Wolfert van Brederode. heer van Kloetinge en broer van Reinoud III; huwde 14.6.1619 Anna Johanna (✝ 7.12.1636), dochter van graaf Jan VII de Middelste van Nassau-Siegen: 11.2.1638 met Louise Christina van Solms-Braunfels. zuster van → Amalia van Solms. In 1629 bevelhebber van Utrecht tijdens de inval van Hendrik van den → Bergh; 1641 hoofd van het gezantschap naar Engeland om Maria Stuart, dochter van de Engelse koning Karel I, ten huwelijk te vragen voor stadhouder Willem II: 1642 veldmaarschalk; onderdrukte 1651 een orangistische volksbeweging in Dordrecht; speelde een belangrijke rol bij het tot stand komen van de Acte van → Seclusie (1654). Zijn dochter Juliana van Brederode leidde een losbandig leven, had verschillende onechte kinderen, die in het weeshuis te Vianen werden opgevoed.
Lancelot van Brederode → ✝ (terechtgesteld) 20.7.1573 bij Haarlem; bastaard van Reinoud III van Brederode. Evenals zijn halfbroer Hendrik vurig aanhanger van de Hervorming: lid van het → Compromis; huwde 1563 Adriana van Treslong. Vrouwe van Veenhuizen; vluchtte 1567 met Hendrik naar Emden. Nam 1568 deel aan de inval van Lodewijk van Nassau in Groningen; sloot zich aan bij de Watergeuzen; streed na 1572 weer te land en behoorde tot de verdedigers van Haarlem; werd 1573 na de inneming der stad door de Spanjaarden onthoofd.
Reinoud II van Brederode, heer van Vianen. Ameide en Gennep, burggraaf van Utrecht. *1415, ✝ (vergiftigd?) 16.10.1473 Vianen; broer van → Gijsbrecht van Brederode; was gehuwd met Jolanthe (Jolanda), gravin van Lalaing. 1445 lid van de Orde van het Gulden Vlies en, tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten, leider van de Hoeken; steunde zijn broer Gijsbrecht in diens acties tegen de Kabeljauwen in Amsterdam en tegen David van Bourgondië. De beide broers moesten David, bij het Verdrag van IJsselstein (1456). erkennen als bisschop van Utrecht en werden in 1470 door David gevangengenomen. Reinoud werd door de Bourgondische hertog Karel de Stoute in vrijheid gesteld.
Reinoud III van Brederode, heer van Vianen en burggraaf van Utrecht. *4.9.1492, ✝28.9.1556; zoon van Walraven II van Brederode gehuwd met Philippa van der Marck. Sinds 1524 kastelein van Teylingen, voerde de titel graaf van Holland, waarvoor hij 1531 ter dood veroordeeld werd. Begenadigd en in hetzelfde jaar opgenomen in de Orde van het Gulden Vlies; moest echter 1534 na een proces afzien van de titel graaf van Holland: 1556 lid van de Raad van State.
Walraven I van Brederode, ✝ (gesn.) 1.12.1417 Gorkum; zoon van Reinoud I van Brederode (*1390); huwde 1414 Johanna van Vianen en Ameide. Was tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten leider van de Hoeken in Holland. In 1402 bij het beleg van Gorkum gevangengenomen door Jan van Arkel. ontvluchtte hij 1409. Door zijn huwelijk kwamen de belangen van de Brederodes in het gebied van Vianen en Ameide te liggen. Was 1416-17 stadhouder van Holland; sneuvelde in een nieuwe strijd met de Van Arkels.
Walraven II van Brederode, heer van Vianen en Ameide, *1456, *1531; zoon van Reinoud II van Brederode. Stond in tegenstelling tot zijn broer → Frans van Brederode aan de zijde van Maximiliaan van Oostenrijk, hoewel hij tot 1530 protesteerde tegen de bevelen die keizer Karel v in zijn heerlijkheid Ameide had gegeven. Hij huwde Margaretha van Borsele.
Willem van Brederode, *1450; broer van Walraven I van Brederode. Was leider van de Hoeken tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten en verloor 1426 de strijd die hij voor Jacoba van Beieren tegen Filips van Bourgondië voerde; belegerde in dat jaar vergeefs Haarlem, waarna de Kabeljauwen het kasteel Brederode verwoestten. Sedertdien was Vianen de residentie.
LITT. A.W.E.Dek, Genealogie der heren van Brederode (in: Jb. Centr. Bureau voor Genealogie 1959; 1968).
