Struma, een ziekelijke vergrooting (hypertrophie) van de schildklier; is kenbaar aan een zwelling van den hals hetzij aan één of beide zijden en ook in het midden, al naarmate een der zijkwabben of de geheele klier aan het proces deelnemen. Het gezwel beweegt zich bij slikken op en neer.
Ieder der drie bestanddeelen der schildklier, n.l. bloedvaten, bindweefsel en klierelementen kan de voornaamste rol in deze vergrooting spelen. Verder onderscheidt men goedaardig en kwaadaardig (b.v. kanker) K. De grootte van het K. is zeer verschillend; soms komt het aangeboren voor.Het goedaardig K. komt in sommige streken endemisch voor; in Zwitserland en Tyrol vindt men dalen, waar bijna ieder inwoner een K. heeft. De oorzaak hiervan heeft men voornamelijk in het drinkwater gezocht. Alles wat bloedstuwing in de schildklier veroorzaakt, bevordert het optreden van K., zoo o.a. het dragen van zware lasten op het hoofd. Het K. is dikwijls erfelijk; cretinisme gaat in vele streken met K. hand aan hand. Eindelijk is het K. een der voornaamste verschijnselen bij de Basedowsche ziekte.
De bezwaren, die het K. veroorzaakt, berusten alle op druk op de naburige organen. Door druk op de groote bloedvaten aan den hals ontstaan congestie’s en hoofdpijnen. Door druk op de naburige zenuwen treden stoornis in de hartwerking en verlammingen van strottenhoofdspieren op (waardoor benauwdheid en spraakstoornissen). De voortdurende drukking op de luchtpijp veroorzaakt benauwdheid en een toenemende verweeking van dit orgaan, waardoor ’t ten slotte kan afknikken, hetgeen plotseling den dood door verstikking kan doen intreden. Ook hartverlamming kan plotseling een eind aan het leven veroorzaken. Door druk op den slokdarm komen soms slikbezwaren voor.
Een K. kan plotseling ontstaan, en even plotseling verdwijnen. In enkele gevallen is het K. zeer beweeglijk en spreekt men van wandel- of zwerfkrop. De beste behandeling van een K. is de operatieve wegname; vooral bij de kwaadaardige vormen is deze dringend noodzakelijk. Wordt alle functionneerend schildklierweefsel weggenomen, dan ontstaan zelfvergiftigingsverschijnselen als van myxoedeem; ook tetanie kan optreden. Een gedeelte van het weefsel moet dus gespaard worden. Ook Röntgenbestraling wordt toegepast.
