, Ankylose of Anchylosis, een gevolg van gewrichtsontsteking of van te lange immobilisatie van een gewricht; komt tot stand hetzij door volkomen vergroeiing der gewrichtsvlakten (ware of beenige ankylose, gewrichtsvergroeiing), of wat veelvuldiger het geval is,, door verdikking of verkorting (schrompeling) van de gewrichtskapsel en de naburige banden en spieren, die dan om het gewricht een stijf omhulsel vormen en het in zijn vrije beweeglijkheid belemmeren (z.g. valsche of onvolkomen ankylose). Wanneer het gewricht in een hoekigen stand is verstijfd door samentrekking of schrompeling der spieren, noemt men de ankylose ook wel contractuur. Terwijl de beenige vergroeiing der gewrichtsvlakten onderling niet dan door operatie en zelfs door deze nog niet altijd heelbaar is, kan de onvolkomen ankylose door doelmatige passieve en actieve bewegingen of door regelmatig verder gaande strekking en buiging door middel van toestellen in de meeste gevallen zoo goed als geheel worden overwonnen.
Bij de behandeling van gewrichtsziekten is het steeds van groot belang, het tot stand komen van stijfheid zooveel mogelijk te verhoeden, waartoe bij meer langdurige gevallen het ter rechter tijd voorzichtig bewegen van het gewricht noodzakelijk is Is dit niet mogelijk, en laat het zich voorzien dat G. zal optreden, dan tracht men het gewricht een zoo gunstig mogelijken stand te geven, opdat het lid ook in den stijven toestand nog de beste diensten zal kunnen bewijzen. Zoo is b.v. voor een kniegewricht de gestrekte, voor een elleboogsgewricht de rechthoekig gebogen stand de meest gewenschte.
