Elke tand of kies heeft zijn eigen plaats in de tandboog ; hebben zich bij de ontwikkeling de elementen niet op de goede plaats of in een onjuiste stand ingesteld, dan ontstaat een misvormd gebit. De orthodontie, die ook wel als behorende tot de orthopaedie (mondorthopaedie) beschouwd wordt, is dat onderdeel van de tandheelkunde, dat betrekking heeftop de bestudering en genezing van deze soort gebitsafwijkingen.
De oorzaken van deze misvorming van de tandbogen, die zich bijna steeds uit in een occlusie-anomalie, zijn talrijk. De gevolgen komen vaak in de gelaatstrekken tot uiting.
Naast erfelijkheid (b.v. de in éénzelfde familie vaak voorkomende vooruitstekende onderkaak) zijn zeker invloeden van buiten af oorzaak dezer verkeerde ontwikkeling. Als inwendige oorzaak wordt ook aangenomen een storing in de interne secretie.
Van enigszins andere aard zijn de vervormingen die ontstaan door mondademhaling, vroegtijdige verwijdering van melktanden, duimzuigen, lichaamshouding, overtollige elementen, traumata, ziekteprocessen in de kaak enz. Zo mogelijk wordt de oorzaak bestreden en getracht de boogvorm, en daarmede soms de gelaatsuitdrukking te corrigeren.De grondslagen der moderne orthodontie zijn gelegd door Angle, doch vele anderen hebben zijn methode verder uitgewerkt of nieuwe wegen in geslagen. Aan elke methode ligt echter hetzelfde principe ten grondslag wat betreft de therapie, nl. door voortdurend een kleine kracht op de tanden en kiezen uit te oefenen, ze te verplaatsen en samen te voegen tot een normale boog. Deze constante kracht wordt verkregen door een apparatuur, die aan de tanden is bevestigd . Er worden fixatiebanden van goud of ander materiaal om de daarvoor geschikt geoordeelde kiezen gemaakt. Hieraan is dan meestal een metalen beugel verbonden aan wang- of verhemeltezijde (of beide). Met metalen of zijden draadjes worden de tanden aan deze boog gebonden en in de rij gebracht. Ook worden wel kleine rubberbandjes gebruikt of aan de beugels bevestigde metaalveertjes. De fixatiebanden worden vervolgens met een kleefstof vastgekit en dus kan het regulatie-apparaat in dit geval nietgemakkelijk uit de mond genomen worden.
Een andere manier om deze regulerende kracht te verkrijgen is met de z.g. regulatieplaten. Deze platen, meestal van hard gevulcaniseerde rubber, die in de mond tussen, over, of om de tandbogen sluiten, zijn overbekend. Hieraan zijn veertjes en schroefjes bevestigd, die de gewenste kracht op de tanden uitoefenen. Orthodontische verrichtingen vinden hoofdzakelijk plaats in het blijvende gebit, en wel tijdens de wisseling of spoedig daarna. De laatste tijd komt de chirurgische orthodontie naar voren. Gehele stukken kaak met de daarin zittende elementen kan men zo in een betere positie brengen.
