Voor kinderen is het acute gewrichtsrheuma een ziekte van het hoogste belang. Niet alleen omdat het een zeer onaangename pijnlijke ziekte is, die hun vele ziektedagen kost, doch vooral door de complicaties die er bij optreden en die geheel gelijk zijn aan die bij volwassenen.
Het typerende van het ongecompliceerde acute rheuma is het verspringen van de pijnen naar telkens nieuwe gewrichten, terwijl de heftig ontstoken gewrichten steeds zonder enig functieverlies plegen te genezen. Zeer typisch bij kinderen zijn ook de rheumatische knobbeltjes in de buurt van de gewrichten, de noduli rheumatici. Bij de behandeling staat nog steeds het salicyl in grote doses vooraan; helaas, dit middel vermag lang niet alle hartaandoeningen te voorkomen.
De ziekte heeft neiging bij een bepaald kind terug te komen. Elke aanval moet als ernstig beschouwd worden. Werd het kind de eerste keer voor een hartcomplicatie gespaard, dan zal het deze de tweede keer niet meer kunnen ontlopen, terwijl het de derde keer grote kans heeft hieraan te gronde te gaan. Op grond hiervan wordt het acute rheuma door velen als een chronische ziekte opgevat, waarvan de nieuwe aanvallen slechts als opflikkeringen van een sluimerend proces te beschouwen zijn.
Daar deze opflikkeringen veelal verband houden met banale neus-keelinfecties tijdens het koude jaargetijde, is vaak beproefd, door het verwijderen van de tonsillen (amandelen) deze te ontlopen; feitelijk had het wegzenden van rheumakinderen (in Amerika) naar een zachter klimaat meer succes, doch deze methode kan moeilijk op grote schaal toegepast worden. Bekend is dat acuut rheuma in de tropen niet voorkomt.
De levers en de milten zijn met lijntjes op de huid aangegeven Als rheumatische aandoening geldt ook de eigenaardige chorea minor of St Vitusdans. Van te voren of in het verloop ervan vertoont het kind nl. bijna steeds andere verschijnselen van rheuma, gewrichtspijnen of endocarditis.
Chronisch gewrichtslijden is bij kinderen zeldzaam, al kent men bij hen ook de chronische arthritis of rheumatoiede arthritis. Langzamerhand worden alle gewrichten pijnlijk en stijf, om stijf te blijven . Is er tevens miltvergroting bij en klierzwelling, dan spreekt men van de ziekte van Still. Bij de behandeling werd door sommigen met succes van goudpraeparaten gebruik gemaakt; in andere gevallen bleef dit succes uit.
Het aantal beenziekten dat in de loop der jaren beschreven is, breidt zich nog steeds uit, maar is, hoe interessant ook, voor de kindergeneeskunde feitelijk van weinig belang. Het zijn veelal aangeboren skeletveranderingen, waarbij geen enkele behandeling mogelijk is. Een nadere beschrijving mag hier dus achterwege blijven. Een der weinige uitzonderingen is de reeds boven bij de avitaminosen besproken rachitis of Engelse ziekte.
