Gepubliceerd op 30-05-2019

Wormsalamanders

betekenis & definitie

Klasse Amphibia Amfibiën tweeslachtige dieren Orde Gymnophiona Wormsalamanders Families : Caeciliidae Woelwormsalamanders (Caecilia, Siphonops), Typhlonectidae Waterwormsalamanders (Typhlonectes), Ichthyophiidae Viswormsalamanders (Ichthyophis).

De wormsalamanders, soms ook blindwoelers genoemd, zijn een hoogst eigenaardige groep van de amfibiën. Over hun plaats in de afstamminggeschiedenis kan men alleen maar vermoedens uiten.

Alle wormsalamanders ongeveer 200 soorten zijn onder de grond levende, gravende, woelende pootloze amfibiën met een wormvormige gestalte. In de huid zijn kleine, verkalkte schubben verborgen, bij de amfibiën een eigenaardig kenmerk, die men als laatste resten van de lichaamsbepantsering van de pantsersalamanders uit het Paleozoicum beschouwd. Aangepast aan de gravende levenswijze is de schedel tot een massieve kop vergroeid. De ogen zijn vergroeid. Uit een groef boven de neus tussen de ogen kan een tentakel uitgestoken worden. De cloaca van de wormsala-manders ligt bijna aan het lichaamseinde, de staart is daardoor erg kort.

Over de levenswijze van de woelwormsalamanders weten wij maar weinig. Zover onderzocht zijn de wormsalamanders uit de familie Caeciliidae levendbarend. Bij veel soorten worden larven met uitwendige kieuwen afgezet, bij andere komen volledig ontwikkelde jongen ter wereld. Daar bij levendbarende vormen een inwendige bevruchting moet plaatsvinden, is bij mannelijke Caeciliidae de cloaca tot een uitstulpbaar voortplantingsorgaan veranderd.

Ook de waterwormsalamanders (familie Typhlonectidae) zijn levendbarend. Deze wormsalamanders leiden meer een waterleven, hun achterste lichaamsdeel is zijdelings samengedrukt. Van de soorten viswormsalamanders uit het geslacht Ichthyophis is bekend, dat het wijfje in een zelfgegraven hol grote dooierrijke eieren afzet, die zij bewaakt, door zich spiraalsgewijs om het legsel te winden, om ze zo tegen vijanden te verdedigen. Uit de eieren komen larven met uitwendige kieuwen. Deze verdwijnen echter na korte tijd. De larve doorloopt echter een langere, waterlevende fase.

< >