zijn de mannen, die de evangeliën symbolisch wilden verstaan, zooals bijv. A.
D. Loman In zijn verhandeling: Symbool en werkelijkheid in de evangelische geschiedenis (1884).Zij meenden voor de opvatting van D. Fr. Strausz, die in de evangelische verhalen mythen zag, inkleeding van ideeën, sommige met, andere geheel zonder eenige historische kern, iets anders in de plaats te kunnen stellen. Loman, wiens medestanders en medewerkers A. Pierson en Naber waren, meende de evangeliën te kunnen verklaren als symbolen, d. w. z. als dichterlijke inkleeding van de godsdienstige voorstellingen en gedachten, die leefden in de oudste kerk; haar geloof, haar vereering van den Christus trachtte zij op deze wijze te rechtvaardigen.
Deze voorstellingen en dit geloof hadden voornamelijk hun ontstaan te danken aan de door Johannes den Dooper in gang gebrachte beweging; zij rijpten in het onbekende duister der eerste eeuw, en vonden hun inkleeding in de evangelische berichten, die in den vorm van historie een goddelijken Verlosser te aanschouwen geven als door de oudste kerk werd vereerd.
Historische werkelijkheid echter ligt aan deze berichten niet ten grondslag; zij zijn producten der dichterlijke verbeelding, waarin misschien nog een herinnering leeft aan een mensch Jezus, die als Judas en Theudas (zie Handel. 5) door de Messiaansche beweging was meegesleept, en zijn verzet tegen het Romeinsch gezag met den kruisdood had moeten bekoopen.
De symbolische verklaring der evangeliën heeft zoo goed als geen bijval gevonden. Terecht; zij is in strijd met alle gegevens, een miskenning van de beteekenis van het Woord, dat vleesch werd, en zelf meer product van fantasie en ongeloof dan van wetenschappelijk onderzoek.
