Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Oceanië

betekenis & definitie

is de eilandenwereld in den Grooten Oceaan, welke archipel gelegen is tusschen de keerkringen. De duizenden eilanden en eilandjes kunnen verdeeld worden in vier groepen:

1. Melanesië (= zwarte eilanden: door de donkere bosschen en de donkere kleur der bevolking.
2. Micronesië (= kleine eilanden).
3. Polynesië (= vele eilanden).
4. Nieuw-Zeeland

De bevolking bestaat uit de ingeborenen en de later gekomen immigranten. De eigenlijke bewoners van de eilanden der Zuidzee zijn de Melanesiërs, Polynesiërs en Micronesiërs, volken die behooren tot, of althans gemengd zijn met, hetMaleische Ras. Het eilandleven heeft sterk op de bevolking ingewerkt; bijzonder hebben zich ontwikkeld visscherij en zeevaart. Zelfs hebben de Micronesiërs, wellicht de beste schippers onder de natuurvolken, zeekaarten gemaakt, samengesteld uit schelpen en stokjes.

Tegenwoordig behooren deze eilanden aan groote mogendheden; Engeland, Frankrijk, Vereenigde Staten en Japan; oorspronkelijk heeft ook Spanje hier bezittingen gehad en Duitschland verloor de koloniën door den wereldoorlog in 1918.

Wat de economische waarde aangaat: de Zuidzee heeft groote beteekenis voor de productie van copra; de stranden der eilandjes zijn overal begroeid met kokospalmen. Op enkele grootere eilanden begint de plantagebouw belangrijk te worden. Grooter dan de economische is evenwel de politeke en maritieme beteekenis voor de machtspositie der groote mogendheden in den Grooten Oceaan. Zoo zijn Yap en Goeam belangrijke kabelstations, de Hawai-eilanden een sterke maritieme basis.

Vóór de mogendheden hun invloed in de Zuidzee deden gelden, was de Zending reeds onder de volken van Oceanië werkzaam. De romantische beschrijving, die een der eerste ontdekkingsreizigers, James Cook, van de bewoners gaf, verwekte in Europa een dweepzieke liefde voor die schoone wereld op die verre paradijs-eilanden. Toen later de mare ging van hun bloeddorst en kannibalisme ontplooide dit in Methodistische kringen een krachtigen zendingsijver. In de eerste jaren had de zending weinig vrucht; maar daarna was het, of het heidendom zichzelf overleefd had en spoedig instortte. Met name de strenge taboe-wetten (willekeurige verbodsbepalingen, „verbiedende te eten”) waren zoo zwaar, dat vorst noch volk dit juk konden dragen en daardoor het heidendom werd afgezworen. (Over hun godsdienst zie men de artikelen Mana en Melanesië.)

Op sommige eilanden werd het heidendom overwonnen in den strijd tusschen rivaliseerende partijen, zooals op Tahiti, waar koning Pomare regeerde, de Clovis van de Zuidzee. Op Samoa stortte het heidendom in, toen Joh. Williams, de apostel der Zuidzee kwam. Toen deze zendeling in 1849 naar de Nieuwe Hebriden trok, werd hij met zijn metgezellen door de kannibalen vermoord. Doch 50 jaar na zijn dood richtten de bewoners dezer eilanden een monument op, juist op de plek, waar Williams was vermoord en een zoon van het opperhoofd, dat hem had gedood, legde den hoeksteen.

Zoo kwam na aanvankelijken tegenstand een massabekeering. Voor de zending was toen noodig een tijd van stillen opbouwenden en verdiependen arbeid. De bloei der kerken werd evenwel tegengehouden door drie remmende factoren. Allereerst de concurrentie van andere kerken ; vooral hinderlijk, als de missie geschiedt door secten, die niet van overeenkomst willen weten, zooals de Mormonen. Daarna was van grooten invloed de Fransche koloniale politiek: deze werkte de zending der Engelschen tegen. En eindelijk hebben de bemoeiingen der Europeanen hier veel moeilijkheden gebracht in verband met het arbeidersvraagstuk.

De bewoners van de Zuidzee wilden geen arbeiders worden op de plantages der blanken; dezen lieten daarom Aziatische koelies komen. Deze toevloed van min gunstige vreemdelingen heeft nadeeligen invloed gehad op de nog jonge inlandsche kerk.

De oorspronkelijke bevolking van Polynesië is door het zendingswerk grootendeels gekerstend. De World Missionary Atlas geeft als cijfers voor het aantal Christenen of onder Zendingsinvloed staanden op: Polynesië 96787, Melanesië 74817, Micronesië 9870.

< >