Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Jan van Scorel

betekenis & definitie

Schilder, ingenieur, architect, musicus, dichter, latinist, is in 1495 in het Noord-Hollandsche dorp Schoorl geboren. Tot zijn 14e jaar ging hij op de Latijnsche school te Alkmaar, maar daar hij veel lust tot de teekenkunst bezat, werd hij gedurende drie jaar in de leer gedaan bij den schilder Willem Cornelisz. te Haarlem.

Hij voltooide zijn studiën bij den schilder Jacob Cornelisz. te Amsterdam en daarna te Utrecht bij den schilder Jan Gossaert de Mabuse. Vermoedelijk in 1518 ging hij reizen, en wel naar Keulen, Straatsburg, Bazel, Neurenberg, waar hij een tijdlang onder Albrecht Dürer werkte, en vervolgens naar Venetië en Jeruzalem, waar hij zich druk bezig hield met schilderen.

Op zijn terugreis bezocht hij verschillende plaatsen in Italië en in 1522 Rome, waar hij in aanraking kwam met den Nederlandschen paus Adriaan VI, van wien hij tweemaal de opdracht kreeg om ’s pausen portret te schilderen, en door wien hij tot kanunnik van Sint Marie te Utrecht werd aangewezen, welke waardigheid met de daaraan verbondene prebende hij in 1528 aanvaardde.In 1524 in de Nederlanden teruggekeerd, vestigde hij zich in 1529 voor goed te Utrecht, waar hij den 6en December 1562 als vermogend man gestorven is.

Jan van Scorel was een groot kunstenaar. Beroemd is zijn hoofdwerk, de „Calvariënberg” in de Oude Kerk te Amsterdam, omstreeks 1530 geschilderd, maar bij den Beeldenstorm verwoest. Verder was hij de ontwerper van het oxaal en van twee glasvensters in de Mariakerk te Utrecht. Ook maakte hij altaarstukken voor den Dom te Utrecht en de Nieuwe Kerk te Delft. Hij was de voornaamste Nederlandsche Renaissanceschilder van zijn tijd. In het Rijks-museum zijn verschillende stukken van hem aanwezig, o.a. de gewelfschildering van de kerk te Warmenhuizen, de „Dood van Cleopatra”, zijn beroemde „Maria Magdalena” en andere.

< >