D. i. verlichten. Zoo werden de leden van vier verschillende vereenigingen genoemd.
In de eerste plaats waren het personen, die zich beroemden op een onmiddellijke kennis van God, wat zij noemden inwendig lihct. Daartoe behoorden ten tweede in de 16e eeuw de Alombrados in Spanje (1575) en de Guertnets in Frankrijk (1625).
Ten derde de Mystieken in België in de 2e helft der 18e eeuw en ten laatste behoorden er toe sinds 1 Mei 1776 de leden van de orde der Illuminati. Deze orde, die pantheïtisch-mystisch was, verschilde zeer van de reeds genoemde Illuminaten.
Zij werd gesticht door Adam Weishaupt professor in de rechten in Ingolstadt. Deze werd nu de orde Spartacus genoemd.
Hij arbeidde in gemeenschap met Freiherr von Knigge, die in de orde „Philo” genoemd werd, en die een boek schreef over de kunst, om met menschen om te gaan. De orde had vormen aan de vrijmetselarij ontleend.
Er bestond in haar midden een tucht als bij de Jezuieten en het doel was een gezelschap te vormen van volkomen zedelijke menschen. Vandaar de naam Perfectibilisten.
Weishaupt was een vijand van de leer der Jezuiten.
Hij wilde een heerschappij van de rede en staatkundige en godsdienstige verlichting.
Het kerkgeloof en de bestaande eeredienst moesten vernietigd worden en er moest een natuurlijke godsdienst ingevoerd worden. Men trachtte de hoogere ambten alle in handen van leden der orde te spelen.
De lagere graden waren blinde werktuigen van de hoogere graden. In haar bloeitijd telde de orde circa 2000 leden.
Door oneenigheden tusschen Weishaupt en von Knigge kwam het gevaarlijke van deze orde naar voren. Vele adellijken, zelfs vorsten, behoorden tot de orde.
In Beieren, waar zij ontstaan was, werd de orde in 1785 opgeheven. Weishaupt werd afgezet en verbannen.
Op zijn hoofd werd een premie gesteld. Hij ontkwam naar Qottha, waar hij een toevlucht vond bij hertog Ernst.
In 1830 stierf hij. De orde schijnt in den laatsten tijd weer opgekomen te zijn in Dresden en bezit weder rechtspersoonlijkheid.
Velen, die er vroeger toe behoorden, zijn bij de Vrijmetselaars terecht gekomen, op wie zij ook het meest geleken.
