Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Hendrik Laurensz Spieghel

betekenis & definitie

Geboren 1549, gestorven 1612, wijsgeer en dichter, was een aanzienlijk Amsterdammer. Uit afkeer van iedere heerschappij dan zelfbeheersching weigerde hij elk ambt, leefde stil en teruggetrokken op zijn buitengoed Meerhuizen, dat als een muzentempel was in den geest van de buitenverblijven der kunstbeschermende Italiaansche kooplieden en waar hij zijn intieme vrienden: Coornhert, Roemer Visscher, Jan van Hout, C.

P. Hooft en ook de opkomende jongeren ontving.Spieghel, geestelijk verwant aan Socrates, Plato, Epicurus, was type van den humanist, dichter, maar vooral wijsgeer, zoeker naar deugd en rust des geraoeds, naar wèl-leven. Dat blijkt uit zijn (onvoltooid gebleven) groot werk Heftsspieghel, een zielkundige deugdbespiegeling, vereeniging van Stoa-leer en Christendom, waarin de vrije wil verdedigd wordt en de ware deugd, die haar uitgangspunt vindt in het ken u zelf, gesteld wordt tegenover ondeugd en schijn. Naar den vorm van een dichterlijke schoonheid, die steeds meer erkenning gaat vinden, is het werk bovendien van beteekenis als uiting van Spieghels streven naar taalzuivering. In het godsdienstige een twijfelaar, is Spieghel toch heel zijn leven Katholiek gebleven uit afkeer van twisting (zie zijn Jubel-jaar-liedt). Op den overgang van de rederijkerij naar de kunst der gouden eeuw is Spieghel een belangrijke figuur.

< >