Het 3e evangelie, dat de overlevering op naam van Lucas stelt, begint met een opdracht aan Theophilus. Blijkens het vóór de naam geplaatste bijvoegelijk naamwoord, moet Theophilus een hooggeplaatst Romein of Griek zijn geweest.
Wanneer in de opdracht van Hand. een bijvoegelijk naamwoord ontbreekt, kan dat verklaard worden uit het feit, dat Theophilus inmiddels Christen was geworden. Het karakter van het 3e evangelie hangt samen met de plaats van zijn schrijver zowel als met die van Theophilus: Lucas predikt het éne evangelie zó, dat hij zich tot de heidenen richt. Daartoe brengt hij het in verband met het wereldgebeuren, 2 : 1; 3 : 1. Maar daartoe tekent hij de Here Jezus ook als de Barmhartige, de Heiland, de vriend van tollenaren en zondaren, van al wat in ellende ligt. Lucas doet dat op de grondslag van beide geboorteverhalen met een sterke oudtestamentische inslag, een geslachtsregister, dat is uitgaande van de oude bedeling. Ook in de vorm toont Lucas een eigen karakter. Hij schrijft minder Joods-Grieks dan de andere evangelisten. Ook heeft het evangelie een eigen structuur. We denken hier m.n. aan de pericoop 9 : 51—19 : 48, de grote inlassing, ook wel het reisverhaal of de Perëische sectie genoemd, waarin Jezus’ laatste tocht naar Jeruzalem wordt verhaald. Daarbij doet zich dan de moeilijkheid voor, dat Lucas in dit reisverhaal woorden en daden van Jezus plaatst, die Matt. of Marc. in ander verband verhalen, wel omdat Jezus verschillende woorden bij meer dan één gelegenheid heeft gesproken, meer dan eens op elkander gelijkende wonderen verrichtte. — Het is eigenaardig, dat Lucas de enige evangelist is, die in duidelijke woorden de hemelvaart beschrijft, die weer het uitgangspunt is van zijn 2e boek.Wat de bronnen van Lucas betreft, hangt het oordeel af van iemands mening omtrent het synoptische vraagstuk. Wie de twee-bronnenhypothese aanvaardt, zal oordelen, dat Lucas vooral een logiabron en Marcus heeft geraadpleegd en dan (m.n. voor de eerste hoofdstukken) nog een of meer bijzondere bronnen. Wij voor ons achten, dat Lucas in de eerste plaats mondelinge doch stereotype traditie tot bron heeft gehad.
Uit de inleiding van het evangelie is nog al eens afgeleid, dat Lucas de gebeurtenissen in chronologische orde heeft verhaald. Wij nemen aan, dat Lucas, evenmin als hij zegt, dat hij schriftelijke bronnen gebruikt, vooropstelt, dat hij de chronologische orde volgt, maar dat dit laatste niettemin in feite over het algemeen wel het geval is.
Meer dan eens heeft men getracht aan te tonen, dat Lucas in zijn evangelie, doch vooral in de Hand. medische termen gebruikt en toont van ziekten goed op de hoogte te zijn, dat dus zijn dokter zijn aan de dag komt. Men kan echter niet zeggen, dat dit bewijs is geslaagd.
Over de tijd, waarin het evangelie is geschreven, bestaat nog al verschil van mening. Geleerden, die menen, dat Lucas zijn 2e boek abrupt afbrak, omdat er niet meer te verhalen viel, plaatsen het evangelie vroeg, ± 63. Een veel latere datum is meer waarschijnlijk. Uit een plaats als 21 : 20 kan met enige grond worden afgeleid, dat Lucas schreef na de verwoesting van Jeruzalem. Ook ademt het evangelie een zekere rust, die doet vermoeden, dat de strijd tussen Joden en Christenen is afgelopen.
