De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Amerikaanse meubelstijlen

betekenis & definitie

Tot aan de Vrijheidsoorlog van 1775 tot 1789 volgen de Amerikaanse centra van meubelindustrie de wisseling der Engelse meubelstijlen, zij het met enige vertraging, hen uitzondering vormen de gebieden waar zich kolonisten uit andere Europese landen hadden gevestigd. Uit de 17de eeuw zijn enkele sporen terug te vinden van de Nederlandse kolonisten uit het gebied langs de Hudson, de Zweedse nederzettingen langs de delaware en de Duits-Zwitserse nederzettingen in Pennsylvania.

Het totale beeld is echter overwegend Engels en met evenveel recht is dan ook de Engelse periodisering naar houtsoort (oak, walnut en mahogany) van toepassing op het Amerikaanse meubel.Pennsylvania Dutch. Vooral tijdens de 18de eeuw vormde zich in Oost-Pennsylvania een sterke kolonie van Duits-Zwitserse pioniers van boerenafkomst. Zij hielden vast aan de volkskunstige tradities van hun Europese voorouders en legden aldus de basis voor een voor Amerika unieke volkskunst. Hun 'deutsche' afkomst werd in het slordige taalgebruik al spoedig opgenomen als ‘Dutch’ en zo ging hun volkskunst de historie in als Pennsylvania Dutch, ook al is er geen Hollander aan te pas gekomen. Nog tot voorbij het midden van de I9de eeuw zetten hun nazaten de tradities voort. Een ander boeiend stijlfenomeen vormt het Shaker-furniture produkt van de sekte der Shakers, dat uitmunt door goede proporties en voortreffelijk vakmanschap.

Federal style (1789-1830). Toen de Vrijheidsoorlog ten einde was bestond er voldoende afkeer van dingen die aan het gehate Engelse regime herinnerden om de grenzen open te zetten voor invloeden uit andere Europese landen, liet valt echter niet eenvoudig om achteraf vast te stellen wat werd ontleend aan de Frans-classicistische voorbeelden en wat wellicht is te interpreteren als afkomstig uit Italiaans-classicistische bron. Het beste werk uit deze periode stamt van de cabinet-maker Duncan Phyfe. wiens voortreffelijke ontwerpen teruggaan op het Franse Directoire en het werk van Sheraton. De ornamentiek gaat terug op de archeologische vondsten uit Pompeji. Na 1810 dringt de invloed van het Franse Empire door tot Amerika, onder welke de Pompejaanse gratie plaats maakt voor de zware vormen die werden ontleend aan de massieve steensculptuur die bij opgravingen in Griekenland en Egypte voor den dag kwam, en nu in hout werd nagebootst. Zelfs het werk van Duncan Phyfe werd na 1825 dusdanig log en ongracieus dat men sprak van ‘butcher's furniture’ (slagersmeubilair).

De toenemende massaproduktie bracht een overvloed van goedkoop, spoelvormig draaiwerk (spool turning) dat typerend werd voor het latere meubelwerk van de federale periode, en waarvan de Hitchcock chair nog een der meest elegante vertegenwoordigers is. Sedertdien volgde ook Amerika getrouw de neo-stijlenrages die elkaar in Europa afwisselden.

< >