(volksk.) (Fries merkeldagen) zijn die dagen, die invloed hebben op het weer van de volgende tijd. In Ned. vooral:
Lichtmis (2 Febr.). Zoals het weer op die dag is, zo zal het het gehele jaar blijven:
Lichtmis helder en klaar
Een goed iemenjaar.
Maar men kan op de volks weerkunde toch niet veel aan. Want andere boeren zeggen het andersom:
Lichtmis donker
De boer een pronker.
St Margriet (20 Juli). Als het dan regent, dan regent het nog 40 dagen.
St Maarten (11 Nov.). Zoals St Maarten is zal de hele winter wezen.
Alleen Apr. heeft geen enkele k. d. Vandaar het andere boerenspreekwoord:
April
Doet wal hij wil.
St Matthijs (24 Febr.):
Op St Matthijs
Dan breekt het ijs.
In België zegt men o.a.:
Lichtmis donker
maakt de boeren jonker;
Lichtmis klaar
maakt de boeren bedelaar.
Als de doren op Lichtmis drupt, zal het een goed vlasjaar zijn.
St Matthijs
maakt of breekt het ijs.
Als het op St Matthijs vriest, dan vriest het nog 40 dagen.
Sneeuw op St Kathelijne (29 Nov.) voorspelt een harde winter.
Groene Kerstmis, witte Pasen.
Als het in de Advent veel waait, dan zal er veel fruit zijn.
Waar de wind met Kinnoks (Equinox) staat, zal hij 3 maanden staan.
Evenzo kent men ook kritieke maanden:
Februari nat
Vult schuur en korenvat.
Droge Maart is goud waard,
Als t in April maar regenen wil.
Mei koel en nat,
Veel koren in het vat.