Tekstberichten versturen met een mobiele telefoon. Als werkwoord voor het eerst aangetroffen in de tweede helft van 1999 (‘Jongeren SMS-en veel’, schreef NRC Handelsblad op 10 juli 1999), maar in 2000 brak dit nieuwe werkwoord pas echt door.
SMS staat voor ‘Short Message Service’. Voorzover bekend maakte Trouw op 30 juni 1994 als eerste melding van deze nieuwe dienst:
Een belangrijk voordeel van GSM is verder dat het digitaal is. Dat maakt het aantal mogelijke toepassingen van het GSM-toestel bijna onbeperkt. Zo biedt PTT Telecom vanaf augustus de bijkomende dienst van SMS (short message services): het intoetsen van een tekst van maximaal 160 tekens, die dan draadloos kan worden verzonden naar een computer.
Zes jaar later, in 2000, werd SMS een rage, vooral onder de jeugd. Werden er in 1999 ‘slechts’ 300.000 SMS-berichten per maand vestuurd, in mei 2000 gaf alleen telefoonaanbieder Ben maandelijks al vijf miljoen SMS-jes door. Telecomgigant KPN meldde in oktober dat het aantal SMS-berichten in een half jaar tijd met 550 procent was gestegen tot ruim 114 miljoen. Her en der werd gesignaleerd dat dit ook taalkundig geen onbelangrijk verschijnsel is. Zo schreef de Staatscourant op 21 november:
De essentie van SMS is dat het allemaal heel kort moet. Je hebt maximaal 160 tekens tot je beschikking. Vaak is dat genoeg. ‘Ga je zaterdag mee naar de film?’, ‘Waar ben je nu?’, ‘Wil je dit voor me meenemen als je boodschappen gaat doen?’, enzovoorts. Maar omdat er geregeld meer te vertellen valt, en omdat het nogal een tijdrovend werkje is om de berichten letter voor letter in te tikken met behulp van je telefoontoetsen, is er een nieuw soort Nederlands aan het ontstaan. Het gaat om het ultra-korte Nederlands. Het SMS-lands. Het Nederlands van nieuwe afkortingen, samentrekkingen en klinkerweglatingen. Je zou dit kunnen afdoen als een ondergeschikt verschijnsel, maar niet als je beseft dat er in een half jaar ruim tijd honderd miljoen berichten zijn verzonden. Er is nog geen standaard; binnen groepen of tussen individuen worden doorlopend nieuwe afkortingen en samentrekkingen bedacht, maar sommige aspecten van het SMS-Nederlands zijn wel algemeen. Bijvoorbeeld een samentrekking als hoestie? (lees: ‘hoe is tie?’). Effe (even) wordt ff, ‘vieren’ wordt 4en of 4&. ‘Moest ik erg om lachen’ wordt LOL (Laughing Out Loud, een afkorting uit de chatrooms).
De SMS-rage leverde ook verschillende nieuwe samenstellingen op, zoals SMS-college (ook GSM-college genoemd, het gaat om een hoorcollege waarbij de antwoorden op een meerkeuzetoets via SMS worden aangeleverd), ramadan-SMS (‘De websites Maghreb.nl en Maroc.nl hebben in twee dagen vastenmaand al 10.000 aanmeldingen gekregen voor de ramadan-SMS, het bericht op hun mobiele telefoon met de juiste tijd van zonsondergang, wanneer zij de vasten mogen verbreken’), SMS-seks (en seks-sms-je), SMS-verkeer enzovoorts.
