Teneinde de toediening aan de patiënt mogelijk te maken, vereisen de hierboven genoemde geneesmiddelen meestal nog een verdere bewerking. Dit onderdeel van de artsenijbereidkunst, de artsenijmengkunst of receptuur, beoogt het brengen der geneesmiddelen in zodanige vorm, dat bereiking van het optimale effect verzekerd is.
Bij de toepassing van de farmacotherapie laat de geneeskundige zich in de eerste plaats leiden door de resultaten van farmacodynamisch en clinisch onderzoek. De bepaling van de juiste dosis van het aangewezen geneesmiddel, de invloed van de samenstelling van het dieet van de patiënt op de noodzakelijke grootte der dosis — b.v. de volgens Richet zo belangrijke invloed van het gehalte aan keukenzout van het dieet van de patiënt op de therapeutische dosis van bromiden — de vaststelling van de tijdsduur die in acht genomen dient te worden tussen opeenvolgende toedieningen, al deze factoren worden bepaald door fysiologische en farmacologische overwegingen. Bij mengsels van geneesmiddelen wordt bovendien nog rekening gehouden met een eventueel farmacodynamisch synergisme of antagonisme van de componenten, waarbij dikwijls met voordeel gebruik gemaakt wordt van een supra-additieve werking van mengsels, welker componenten bij verschillende z.g. aangrijpingspunten analoge werkingen demonstreren. Een nog weinig bewerkt terrein is de beïnvloeding van de werkzaamheid van geneesmiddelen door ogenschijnlijk indifferente oplosmiddelen; zo wordt volgens recente Amerikaanse onderzoekingen b.v. de resorptie van bepaalde barbituurzuurverbindingen en van het pentamethyleentetrazol in belangrijke mate verminderd door oplosmiddelen voor deze stoffen te gebruiken, die meer dan 10% glycerine bevatten. Tenslotte — en dit is zeker niet de minst belangrijke factor — behoort rekening gehouden te worden met de chemische inwerking van de componenten van een mengsel op elkaar.
De vorm, waarin het aldus geconcipieerde geneesmiddel aan de patiënt wordt toegediend, wordt bepaald door factoren als de gewenste snelheid van intreding der werking, de plaats van de ziekelijke verandering, door overwegingen omtrent de kans op voldoende resorptie en — weder niet in de laatste plaats — door de chemische en fysische eigenschappen der geneesmiddelen zelve. Het in niet voldoende mate in acht nemen van deze eigenschappen kan in sommige gevallen zelfs leiden tot het in onbruik geraken van goede geneesmiddelen of tot onnodig hoge doseringen, die, nog afgezien van de hierdoor veroorzaakte verspilling van waardevolle stoffen, het organisme onnodig belasten.
