Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

Lucas de HEERE

betekenis & definitie

(d’ HEERE of MIJNSHEEREN), (Gent 1534-Parijs 29 aug. 1584). Kunstschilder, dichter en oudheidkundige; zoon van de beeldhouwer Jan de Heere en de miniatuurschilderes Anna Smijters; heeft een stormachtig en avontuurlijk leven geleid.

Na het eerste onderricht van zijn vader kreeg hij les van Frans Floris in Antwerpen. Nog geen twintig jaar oud werkte hij in Fontainebleau als ontwerper van wandtapijten voor Catharina de Medici, kort daarna schilderde hij in Engeland enkele beroemde portretten, o.a. van koningin Maria Tudor. Toen hij zich in Gent vestigde als portrettist, was hij reeds een gevierd schilder. Eén van zijn eerste opdrachten was een portret van Eleonora Carbonniers, een dochter van een burgemeester van Veere, met wie hij na een stormachtige en poëtische vrijage trouwde. Als protestant moest hij in 1567 naar Engeland vluchten. Daar oogstte hij veel succes en maakte er ook zijn merkwaardigste werk, de tekeningenserie ‘Théatre de tous les peuples et nations de la terre’, een soort catalogus van volkeren en klederdrachten, nu in het stadsarchief in Gent.

Hij keerde in 1576 naar Gent terug, waarvandaan hij geregeld contact met Zeeland onderhield: in 1577 nam hij in Middelburg deel aan het avondmaal. Bij de dood van prins Willem van Oranje in 1584 moest hij opnieuw vluchten; hij stierf nog datzelfde jaar te Parijs.De Heere was een typische renaissancefiguur, enorm veelzijdig en hevig betrokken bij de gebeurtenissen van zijn tijd. Vooral in het ontwerpen van decoraties, ornamenten en erepoorten was hij een meester. Schilderijen heeft hij slechts weinig gemaakt, waarschijnlijk omdat zijn andere activiteiten hem teveel in beslag namen. Zij zijn nogal saai en levenloos; de versieringen spreken meer dan het onderwerp. Belangrijker is hij als dichter; hij was bevriend met Marnix van SintAldegonde en schreef een fraai Nederlands. Hij was ook één der eersten die Nederlandse sonnetten schreven. In al zijn werk spreekt een hartstochtelijk medeleven met zijn tijd; het bekendst is zijn bundel ‘Den hof en boomgaard der poësiën’ (1565).

LITERATUUR

Rudelsheim, Lucas d' Heere. W.A.P. Smit, Dichters der Reformatie.

< >