Botswana

betekenis & definitie

officiële naam Republic of Botswana

oppervlakte 600 372 km2

inwoners 937 000

hoofdstad Gaborone

staatsvorm republiek

staatshoofd Quett Ketumile Joni Masire

reg. leider idem

officiële taal Engels

religies etnische godsdiensten, protestanten, Afrikaanse onafhankelijke

Kerken, rooms-katholieken

munteenheid pula

BNP/hoofd US$ 910

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECA, Brits

Gemenebest, OAU, IMF, Wereldbank

Landschap en klimaat

Botswana ligt op het Zuidafrikaans Plateau, gemiddeld op 1000 m hoogte. Het heeft een droog subtropisch klimaat met zomerregens. In het noordoosten valt gemiddeld 700 mm neerslag per jaar, in het zuidwesten 200 mm. Het grootste deel van Botswana behoort tot de Kalahari, gewoonlijk een woestijn genoemd, maar in feite grotendeels een halfwoestijn met een begroeiing van lage grassen en struikjes. Naar het oosten toe wordt de vegetatie rijker en verschijnen er grotere struiken (o.a. acacia's) tussen het gras. Bos komt alleen voor in het uiterste noorden. Het grootste deel van Botswana bestaat uit moerassen en zoutpannen. De moerassen vormen het met papyrus dichtgegroeide eindmeer van de Okavango. Water uit dit Okavango Meer stroomt bij hoge waterstanden wel eens over naar de uitgestrekte Makarikari-zoutmoerassen en zoutvlakten, die er ten oosten van liggen.

Het grootste deel van Botswana's grond is te nat, te zout of te droog voor intensief menselijk gebruik. Drainage van vochtige gebieden en waterputten in de droge streken kunnen de bruikbaarheid in de toekomst sterk vergroten.

Sociale gegevens

De overgrote meerderheid van de bevolking wordt gevormd door de Tswana, die verwant zijn aan de Bantoevolken. De Bosjesmannen zijn in de loop der tijd in aantal achteruitgegaan en vormen nu minder dan 1% van de bevolking. Belangrijkste stammen zijn: Mangwato, Ngwaketse, Kwena.

De bevolking woont voor het grootste deel in het oosten en zuidoosten, waar de vruchtbaarste gebieden en de handelscentra liggen.

Economische gegevens

Tot het begin van de jaren 70 was veeteelt de belangrijkste

inkomstenbron. De landbouwmethoden zijn de laatste jaren gemoderniseerd; produkten zijn o.a. granen, bonen, pinda's, gierst. Het land is rijk aan bodemschatten: asbest, goud, diamant, koper, nikkel, mangaan.

De uitvoer bestaat voor bijna de helft uit slachtvee- en vleesprodukten, verder uit grondstoffen. Belangrijkste handelspartners zijn Groot Brittannië en Zuidafrika. In opkomst als bron van inkomsten is het toerisme, o.a. dankzij de wildreservaten in het noorden.

Geschiedenis

Vermoedelijk arriveerden de eerste Tswanagroepen tijdens de 17e eeuw in hun huidige woongebied, waarbij zij de er reeds langer verblijvende Bosjesmannen verdreven. Begin 19e eeuw kwamen de eerste Europese ontdekkingsreizigers in Tswanaland en in 1813 werd reeds een Britse zendingspost gesticht. De Boerenrepubliek Transvaal vormde een voortdurende bedreiging, vooral nadat in 1867 in de omgeving van het huidige Francistown goud was gevonden. Aan het verzoek om Britse protectie werd na veel onlusten in 1885 voldaan: het gebied werd als Beetsjoeanaland Brits protectoraat. Het gebied ten zuiden van de Molopo werd in 1895 opgenomen in de Kaapkolonie, nadien deel van Zuidafrika. Het protectoraat werd 30-9-1966 volledig zelfstandig onder de naam Botswana. Staatshoofd was sindsdien Seretse Khama (geb. 1921) van de Mangwato-stam, die in 1980 overleed.