(stad heeft hier de algemene betekenis van plaats: plaatsvervanger), vertegenwoordiger van de soevereine vorst in een deel van het gebied (b.v. Willem van Oranje in Holland en Zeeland).
Toen in 1581 Philips II van Spanje werd afgezworen, had eigenlijk de titel stadhouder geen zin meer. Het stadhouderschap werd als het ware een soeverein ambt op zichzelf, waaraan een stadhouder zelf aanzien en inhoud diende te geven (vergelijk b.v. Willem III met Willem V).
