Wijsgeerige kunsttermen

Dr. C.J. Wijnaendts Francken (1925)

Gepubliceerd op 20-07-2020

idool

betekenis & definitie

Door Baco gebruikt ter aanduiding van de aangeboren of verworven menschelijke vooroordeelen, die door de verkeerde voorstellingen welke zij wekken, ’s menschen juist inzicht in den weg staan en derhalve moeten bestreden worden. Als zoodanig noemt Baco er in 't bizonder een viertal, die zich b.v. voordoen wanneer wij den naam van een zaak aanzien voor het wezen van de ermede aangeduide zaak; of wanneer wij de eigenschappen van onszelven overdragen op de buitenwereld; of ook wanneer wij door suggestie of autoriteit van elders ons eigen oordeel laten bederven en vertroebelen.

Het viertal, door Baco onderscheiden idolen zijn : 1°. de idola tribus, gemeenzaam aan alle menschen, b.v. de neiging tot anthropomorphisme;
2°. de idola specus, behoorend bij het enkele individu en voortvloeiend uit zijn persoonlijken aanleg of opvoeding;
3°. de idola fori, geboren uit de samenleving der menschen, inzonderheid uit de door hen gebezigde taal;
4°. de idola theatri, geboren uit het onoordeelkundig ovememen van het bij onderlinge overeenkomst (conventie) als juist aangenomene.