Wijsgeerige kunsttermen

Dr. C.J. Wijnaendts Francken (1925)

Gepubliceerd op 20-07-2020

ascese

betekenis & definitie

(Gr. , oefening). Oorspronkelijk de onthouding en matige levenswijze der athleten bij hunne voorbereiding tot de wedstrijden.

Later meer algemeen de bedwinging der zinnelijke lusten en driften in zelfoverwinning en verzaking; de beheersching van hartstochten en begeerten in een dooding des vleesches en zelftuchtiging, om de ziel te bevrijden van storende lichamelijke invloeden en haar zoodoende geschikt te maken voor hare bestemming. Zoo bij de als kluizenaars levende Anachoreten in de Middeleeuwen. Niet slechts lichamelijke behoeften werden bestreden en beteugeld, maar ook die van geest en hart; zoo de geneugten van gezelschaps-, familie- of gezinsleven, evenals die van kunst en wetenschap. Zij alle werden in den ban gedaan, want niets mocht afleiden van het alleen de aandacht waardige zieleheil en het overpeinzen van de dingen Gods. Zulk een ascetisme is natuurlijk lijnrecht tegengesteld aan alle hedonisme en epicurisme.