Cyclopen (Gr. kuklos = kring; oops — oog; letterlijk: rondoogen), waren volgens de mythe reuzen met maar één oog, in 't midden van 't voorhoofd, die voor Zeus de bliksemschichten smeedden.
De Romeinen plaatsten ze als knechts van Vulcanus in den Etna, waar zij beroemd smeedwerk vervaardigden. Volgens Strabo was er nog een derde soort cyclopen, die in Griekenland rondom enkele steden reusachtige bouwwerken uit onbehouwen stenen opstapelden, die z.g. „cyclopische muren". Vandaar dat „cyclopisch" synoniem is geworden met reusachtig ; ruw, maar sterk.