m
Gri. grègorios 'de waakzame', vgl. Lat. Vigilius. Naam van verscheidene heiligen, waarvan de voornaamste zijn: 1) Gregorius Thaumaturgus (de wonderdoener), ca. 213 geboren, eerste bisschop van zijn nog heidense geboortestad Neocaesarea (Pontus, Klein-Azië); kerk. feestdag: 17 nov.; 2) Gregorius van Spoleto, priester en martelaar, waarschijnlijk tijdens Diocletianus; kerk. feestdag: 24 dec.; 3) Gregorius van Nazianze, de oudere, gest. 374; vader van: 4) Gregorius van Nazianze, de jongere, geb. ca. 330, in 380 aartsbisschop van Constantinopel, gest. ca. 389; kerk. feestdag: 9 mei; 5) Gregorius van Nyssa (Kl.Azië), kerkvader, broer van de heilige Basilius. Hij werd in 971 bisschop van Nyssa en was schrijver, filosoof en theoloog; gest. ca. 394; kerk. feestdag: 9 maart. 8) Gregorius, bisschop van Tours, geb. ca. 538 in Clermont-Ferrand. In 573 werd hij bisschop van Tours.
Schrijver van ‘Historia Francorum', een belangrijke bron van kennis voor de 6e eeuw; gest. 594; kerk. feestdag: 17 nov. 7) Gregorius van Utrecht, geboren ca. 707, leerde ca. 722 bij Trier St.Bonifatius kennen; gest. ca. 780; kerk. feestdag 25 aug.; relikwieën in Susteren. Voorts zijn een aantal pausen die deze naam droegen heilig verklaard: Gregorius I de Grote, gest. 604; kerk. feestdag: 12 maart; Gregorius II, 715-731, 13 febr., hij wijdde Bonifatius tot bisschop; Gregorius III, 731-741, 28 nov., verhief Bonifatius tot aartsbisschop; Gregorius VII, 1073- ‘85 en Gregorius X, 1271-1276. In Ndl. kwam de naam al vroeg voor: 1187 è 1200 in Oostkapeile (Gysseling, Overz. 10); bij Socin: Gregorius, abt in Einsiedeln 965; Rijnland 721, leerling van Bonifatius, later abt in Utrecht. Aanvankelijk bleef de naam beperkt tot de geestelijkheid, mogelijk als nieuwe naam bij intrede in het ambt (Littger 220). De benaming Gregoriaanse muziek herinnert aan Gregorius I, de Gregoriaanse kalender aan paus Gregorius XIII.
