Ciconia nigra (Linnaeus: Ardea) 1758. In de Lage Landen vrij zeldzaam op de trek verschijnende 'tegenhanger' van de Ooievaar, die overwegend zwart is (in plaats van overwegend wit zoals bij de Ooievaar).
De Zwarte Ooievaar is een verborgen levende soort, die niet als de Ooievaar 'alles doet om op te vallen' (zie de friese zegswijze sub Earrebarre). Fries: Swarte Earrebarre ←.BENOEMNGSGESCHIEDENIS Houttuyn 1763 kent de soort niet van eigen waarneming; hij noemt hem Zwarte Stork. "Men is deezen, volgens den Hoogduitschen naam, gewoon Zwarte Stork te noemen; hoewel hy, by de oude Schryvers, den naam van zwarten Oijevaar voert; doch BRISSON noemt hem la Cigogne brune, dat is bruine Oijevaar. In Sweeden wordt hy Odenswala1 geheten." B&O 1822 vermelden de soort niet. In 1824 verschijnt in "Letterb. 1824. II. bl. 221-222" een artikel met als samenvatting: "Drie ex. van Ciconia nigra, Bellon in Groningen gezien" [Hoek 1886]. Schlegel 1828: "dezwarte ooijevaar, ... die voornamelijk het Noordelijk-Duitsland schijnt te bewonen, komt in Holland bijna nooit voor, en daar hij een zoo zeldzaam verschijnsel in dit land is, gelooft het algemeen, dat hij slechts eene varieteit van den witten is." De soort wordt behandeld in deel V van NV; hij heet er Zwarte Oijevaar [Nozeman & Sepp 1829]. Schlegel 1852 geeft: "DE ZWARTE OOIJEVAAR ...
Buitengewoon zeldzaam en slechts toevallig hier te lande. Ook bij Groningen eens geschoten." Albarda 1897 geeft de naam als in het lemma.
Jonston 1660 beeldt de soort af (Tab.50) met de naam Ciconia Nigra.
1 Misschien is deze naam een leenvorm van D Utenschwalb (reeds bij Gesner 1555) of Uttenschwalbe (<ohd utsualui) =Zwarte Ooievaar. Het element utkomt goed overeen met *ud(zie sub Ooievaar) en het element -sualui >-schwalbe zou de betekenis 'lentebode' in zich kunnen bergen (zie sub Zwaluw). Misschien betekende Gr Alkuoon (<* *afa.A.KUwv) oorspronkelijk ook wel 'Zwaluw'; in Coomans et al. 1947 staat dat deze naam bij de Gr dichter Homerus (8e eeuw vóór Chr.) stond voor "een gewone zeevogel". [Wilms 970318,5 en mb.970731 en 970718,3]
