Gepubliceerd op 16-11-2020

Uikerjaan Uikriaan

betekenis & definitie

Waarschijnlijk verouderde westvlaamse benaming voor een 'kleine Uil' (WVD 1996 interpreteert: Steenuil), gevonden in De Bo 1873//1892: "1) soort van kleene bosuil; 2) soort van kleene nachtuil, de grootte van eenen meerl."

Het eerste element van de naam hangt samen metvlaams huiken 'roepen, schreeuwen' [Gezelle 1881-1895] en mnl huken, uken 'schreeuwen' [MH 1932]. Het tweede element is de mansnaam Jaan (<Adriaan), die we ook vinden in de vlaamse vogelnamen Mereljaan en Poverjaan 'Roodborst'. De naam zou men dus kunnen 'vertalen' met 'Jan-de-roeper'. Uilen zijn op gezette tijden erg vocaal (roeperig). De Steenuil komt bij boerderijenvoor en is daarom een goede kandidaat voor deze volksnaam, die een goede bekendheid bij de mensen veronderstelt. Uikriaan is slechts een lichte vervorming van Uikerjaan. De naam zou echter heel goed de (verbasterde) voortzetting kunnen zijn van mnl Uweraen ←.

Terwijl aan de naam, geheel volgens de vlaamse traditie, de begin hweggevallen is, is bij de vogelnaam Nukkerjaan 'Kauw' (te Loker, WVl) juist een ntoegevoegd; het is de -n van het lidwoord den (=de) of een. Het principe volgens welk deze vervorming geschiedt, heet metanalyse. [Wilms 980225,1; mb.980212]