Gepubliceerd op 23-02-2021

Thomas murner

betekenis & definitie

duitsch satiricus en bestrijder der kerkhervorming, in 1475 te Oberehenheim bij Straatsburg geb., trad nog zeer jong zijnde in de Franciscanerorde, bezocht onderscheidene hoogescholen en werd te Krakau baccalaureus der godgeleerdheid. Te Freiburg trad hij het eerst als schrijver op met een Tractatus de phitonico contractu (1499, afgedrukt in den Malleus maleficarum).

Hierop volgde te Straatsburg een Inreetiva contra astrologos (1499). Wegens een smaadschrift Nova G er mania (1502) tegen Wimpfeling, die in zijn Germania (1501) den raad van Straatsburg een plan had voorgelegd om een humanistische leerinrichting op te richten, moest M. die stad verlaten en leidde toen een zwervend leven, totdat hij te Bazel een toevluchtsoord vond. Hier begon het tweede tijdperk zijner werkzaamheid als schrijver, waartoe zijn: Narrenbeschwörung (1512), Der Schelmen Zunft (1512), Die geistl. Badenfahrt (1514), Die Mühle von 'Schwindelsheim (1515) en Die Gauchmattc (1519) behooren, alle geestvolle satiren tegen dwaasheden en gebreken van die eeuw. Sedert 1519 weder in zijn klooster te Straatsburg levende, schreef M. enkele schriften van theol. inhoud, bijna alle tegen de hervorming en de hervormers gericht. Zijn beste satire tegen de hervorming is: Von dem grossen Luikerischen Narren, wie ihm Doctor 21. beschworen hat (1522).

Toen hij op een godsdienstgesprek te Baden in Aargau en in verschillende spotschriften zich hatelijke en persoonlijke aanvallen veroorloofde, eischten Zurich en Bern zijn verwijdering. Zijn latere lotgevallen zijn onbekend; hij zou in 1536 te Heidelberg gestorven zijn.

< >