palankijn 2

betekenis & definitie

palankijn [draagstoel]. Wordt door prof. Veth nog altijd beschouwd als ‘de Indische draagstoel, toegerust met een verhemelte en gordijnen’ naar aanleiding van Haafners Reize in een palanquin (1808), wiens berichten lopen over de bezittingen van de Oost-Indische Compagnie in Hindoestan en Ceylon. Maar het woord leeft hier nog enkel voort als afkorting van kareta pelangking, dat wil zeggen palankijn-rijtuig, dus wat in het Indisch-Engels palkee-garry heet. Evenals de Engelsen in Brits-Indië hebben wij het aan hun palankeen en palanquin beantwoordende palankijn van de Portugezen. Zoals prof. Veth opgeeft moeten deze vormen teruggebracht worden tot het Sanskriet paryanka met de bijvorm palyanka = bed, rustbed. De n aan het eind is een Portugees toevoegsel, evenals bij mandarijn. Een tijdlang is palankijn of liever plangki verbasterd tot plankie, dat soms nog gehoord wordt, als ware het een afleiding van ons woord plank.