Verklarend woordenboek Nederlands-Indië

Pieter Johannes Veth (2003)

Gepubliceerd op 15-08-2017

gladakker 1

betekenis & definitie

gladakker [leperd]. Op Java is galadag of gladag, door de Europeanen gladak uitgesproken, de gewone naam van de dienst van de vervoermiddelen en transporten. Zo heten bijvoorbeeld de lastdragers wong gladag, de lastpaarden djaran gladag, enz. De paarden voor de transportdiensten gebruikt, hebben veel te lijden en verliezen spoedig alle schoonheid en goede hoedanigheden. Vandaar betekent onder de Nederlanders op Java een gladakker een slecht, versleten paard, een knol. Maar die naam wordt vervolgens ook overgedragen op alles wat lelijk en gemeen is. Zo worden bijvoorbeeld de lelijke honden die zonder meester in de dessa’s rondlopen, zo bekend uit Van Rees’ Herinneringen, derde druk, deel l, II, p. 22, dikwijls gladakshonden genoemd. Maar vooral ook wordt gladakker (bij Ten Brink, Oost-Indische Dames en Heeren, altijd gladak geschreven) gebezigd voor een gemeen en liederlijk persoon die door fatsoenlijke lieden geschuwd wordt.