Verklarend woordenboek Nederlands-Indië

Pieter Johannes Veth (2003)

Gepubliceerd op 15-08-2017

fezikken

betekenis & definitie

fezikken [fluisteren]. Fezikken schrijf ik met Weiland, en niet feziken, zoals De Vries en Te Winkel en ook Van Dale hebben, omdat het woord mij gevormd schijnt naar de analogie van amokken, batikken, tandakken en dergelijke.

Ik houd namelijk fezikken voor een gewijzigde uitspraak van bisikken, dat men in Indië zal gevormd hebben van het Maleise bisik, in ’t Javaans ook wisik, een zeer gewoon woord dat ‘fluisteren’, ‘stilletjes of heimelijk praten’ betekent, en waarvan ook vooral de geredupliceerde vorm bisik-bisik in gebruik is. De betekenis van fezikken is geheel dezelfde. Ik kan Van Dale niet toegeven dat dit woord verouderd is, want ik heb het vooral te Dordrecht dikwijls horen gebruiken, ook in het afgeleide gefezik. Ik kan er echter vrede mee hebben als dat ‘verouderd’ alleen slaat op de schrijftaal. Trouwens, daarin is fezikken zeker, evenals andere dergelijke woorden uit de volkstaal, altijd zeer zeldzaam geweest. Weiland haalt echter een voorbeeld aan van Westerbaen: ‘ick sat [...] te fesikken van u.’

Dr. Franck heeft in zijn Etymologisch woordenboek een afleiding uit het Germaans beproefd, namelijk als verbaal afleidsel met iteratief-diminutieve betekenis van het oude fezen of vezen (met vergelijking, wat de vorm betreft, van hinniken en ginniken of grinniken). Dat zijn afleiding mogelijk is, geef ik toe; daar echter het woord fezikken in het Oudnederlands niet voorkomt, waag ik het ook de mijne, die stellig eenvoudiger is, daarnaast te stellen. Misschien ben ik geneigd de invloed van het Maleis op het Nederlands te overdrijven, maar dit is een natuurlijk gevolg daarvan, dat die gewoonlijk vrijwel geheel wordt voorbijgezien. </P><BR>

foelie



foelie [zaadmantel van de muskaatnoot]. Volgens Franck van het Italiaanse foglia en het Franse feuille, daar eenmaal foglia di noci moscate en feuille de macis gebruikelijke uitdrukkingen zijn geweest. [Zie ook massa.]