Chanoeka is een joods feest. Het Joodse volk viert dan dat de tempel in 164 voor Chr. werd heringewijd.
Deze tempelinwijding vond plaats onder Antiochus Epiphanes die de tempel had verontreinigd. Daarom moest de tempel voor de tweede keer worden ingewijd om het te reinigen van deze heidense smetten. Het feest wordt ook wel 'het feest van de lichtjes' genoemd. Dit omdat in de tempel altijd 'het eeuwige licht' moest branden, maar er ten tijde van de heidense inmenging nog maar één kruikje over was die het licht normaliter één dag kon laten branden. Toch bleef het licht als door een wonder acht dagen branden.
Daarom duurt het chanoekafeest acht dagen en branden de Joden elke dag een kaarsje. In totaal worden er negen kaarsjes ontstoken, het laatste kaarsje is bedoeld om de andere acht aan te steken. Deze kaarsjes staan in een zogenaamde 'chanoekia', een negenarmige kandelaar. Volgens de hedendaagse kalender valt het chanoekafeest in december. Volgens de Joodse jaartelling begint het feest in de maand Kislev na zonsondergang van de vierentwintigste dag.
