Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 12-01-2019

Petrus

betekenis & definitie

Petrus - 1 )van Alcantara (1499—1562), Spaansch Franciscaan, stichtte de Congregatie der Alcantarijnen of Minorieten van de strengste observantie (1554), die in de 17de eeuw haar bloeitijd beleefde, in 1897 opgeheven werd. Diepen invloed oefende zijn quietistische mystiek door zijn geschrift De oratione et meditatione (1545), ook in ’t Nederl. vertaald. Hij werd 1622 zalig, 1669 heilig verklaard.

— 2) van Alexandrië, bisschop sedert 300, gestorven 311 als martelaar, was toegeeflijk voor de lapsi.

— 3) van Bruys, 12de eeuw, stichter van de secte der Petrobruysianen, die, in ZuidFrankrijk vooral, de kerkelijke overlevering verwierpen en als eenig gezag de evangeliën erkenden naar hun letterlijke beteekenis. Ook de kinderdoop werd verworpen.

— 4) Canisius, Jezuïet, bestrijder en vervolger der Protestanten. Zie onder CANISIUS.

— 5) Claver, Jezuïet (1581—1654), de „Apostel der Negers”, geboren te Verdu in Catalonië, sedert 1610 in Amerika, waar hij sedert 1616 van Cartagena in Columbia uit onder de Negers heeft gewerkt en, naar men zegt, 300.000 heeft gedoopt. In 1851 zalig, 1888 heilig verklaard. — 6) Comestor, gestorven 1179, schrijver van de Historia scholastica, prof. der theologie in Parijs, sedert 1169 Augustijner in St. Victor aldaar. Ook zijn nog preeken van hem over. Comestor (= eter) zou afgeleid zijn van de vele boeken die hij „verslonden” heeft.

— 7) Damiani, zie DAMIANI.

— 8) Diaconus, 1107—40, historiograaf van het klooster Monte Cassino, zonder den geringsten zin voor waarheid, een der meest gewetenlooze vervalschers der Middeleeuwen. E. Caspar, P. D. und die Monte Cassiner Fälschungen (1909).

— 9) Lombardus, zie LOMBARDUS.

— 10) Ramus, zie RAMUS.

— 11) Venerabilis of de Eerwaardige (gestorven 1155), naast Bernhard van Clairvaux en Norbert van Xanten, de grootste heilige van de 12de eeuw, sedert 1122 als abt van Cluni een der invloedrijkste mannen van dezen tijd. Afkomstig uit een voornaam geslacht van Auvergne, muntte hij uit door veelzijdige begaafdheid, geleerdheid en karaktereigenschappen. Cluni beleefde onder hem zijn laatsten bloeitijd. Zijn invloed (in dien tijd omvatte de Congregatie 2000 kloosters) wendde hij aan om Innocentius II de overwinning op zijn tegenpaus te bezorgen. Hij nam ook den veroordeelden Abaelardus in zijn klooster op. Zijn brieven vormen een der belangrijkste bronnen voor de kennis der 12de eeuw. Hij schreef ook heftig tegen de Joden.

— 12) de Vinea, was de vertrouwdste raadgever van keizer Frederik II en werd door dezen voor de gewichtigste zendingen gebezigd. Tot protonotarius en logotheet of kanselier verheven in 1247, genoot hij nog het volle vertrouwen van Frederik II; waarom hij het daarna verloor is twijfelachtig; men zeide, dat hij aan een samenzwering tegen het leven des keizers had deelgenomen. In Febr. 1249 gevangen genomen, verpletterde hij in April te Pisa zijn hoofd tegen den muur zijner gevangenis. P. was vooral beroemd om zijn welsprekendheid, en langen tijd dienden zijn verzamelde brieven, Epistolarum libri VI (uitgegeven door Icelius, 2 dln., Bazel 1740), als model. Op de banvloeken der pausen antwoordde hij in naam van zijn meester, en zijn gloeiende manifesten riepen alle vorsten en volken tegen de pausen te hulp. Ook een verhandeling De potestate imperiali heeft hij geschreven en verschillende Latijnsche en Italiaansche gedichten zijn er van hem bewaard gebleven.