Mikado, - benaming van den keizer van Japan in verheven taal en bij vreemdelingen; de gewone Japansche aanduiding is Tenno (koning des hemels) of Tenshi (zoon des hemels). In het Shinto, den nationalen Japanschen godsdienst, is de M. een goddelijk wezen. Desondanks was de M. in de eeuwen van het Shogoenaat (laatst 12e eeuw-1868, zie JAPAN, Gesch.) een schijnvorst te Kioto, residentie van 794-1868, door buitengewoon ceremoniëel van de wereld afgesloten. In de tijden na 1854, de gedwongen opening van Japan voor den Europeeschen en Amerikaanschen handel, schaarden de vijanden van Westerschen invloed zich om den Mikado uit haat jegens de regeering van den Shogoen te Yedo, die herhaaldelijk moest toegeven aan eischen van mogendheden.
Na het militaire optreden van eenige landen in 1863 (JAPAN, Gesch.) veranderde de houding van het keizerlijke hof door toedoen van enkele leenvorsten en het herstel van den M. tot werkelijken keizer werd nu ook de leuze der vooruitstrevenden. De omwenteling van ’68 bracht dit teweeg; de jonge (16-jarige) M. Moetsoe Hito nam het bestuur in handen en verplaatste zijn zetel naar Tokio, het vroegere Yedo. Het hieropvolgende herstel van den Shinto-dienst tot staatsgodsdienst gaf nieuw leven aan de Mikado-vereering, sedert dien van ambtelijke zijde verbreid. — Lift.: M. W. de Visser, Oud-en Nieuw-Japan (Leiden 1913).
