Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2018

Dierenriem of zodiacus

betekenis & definitie

Dierenriem of Zodiacus (sterrek.), de zich ter weerszijden van de ekliptika ter breedte van een graad of 10 uitstrekkende strook, waarin zich de zon, de maan en de (groote) planeten bewegen. Van oudsher, te beginnen met het lentepunt, verdeeld in 12 teekens, waarvan de namen grootendeels aan de dierenwereld ontleend zijn: Ram (Aries, ♈); Stier (Taurus, ♉); Tweelingen (Gemini, ♊); Kreeft (Cancer, ♋); Leeuw (Leo, ♌); Maagd (Virgo, ♍); Weegschaal (Libra, ♎); Schorpioen (Scorpius of Scorpio, ♏); Schutter (Sagittarius, ♐); Steenbok (Capricornus, ♑); Waterman (Aquarius, ♒); Visschen (Pisces, ♓). De volgende versregels vergemakkelijken het onthouden der namen: Sunt Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo — Libraque Scorpius, Arcitenens, Caper, Amphora, Pisces. — Er zijn 3 lente-, 3 zomer-, 3 herfst- en 3 winterteekens; de jaargetijden vangen aan, als de zon het eerste teeken van elke groep (Ram of lentepunt, Kreeft of zomer-stilstand, Weegschaal of herfstpunt, Steenbok of winter-stilstand) bereikt. Er zijn 6 Noordelijke teekens (Ram tot Maagd), 6 Zuidelijke (Weegschaal tot Visschen), 6 rijzende (Steenbok tot Tweelingen) en 6 dalende (Kreeft tot Schutter).

De ouderdom en de beteekenis der teekens is zoo goed als geheel onbekend. Voor 2000 jaren vielen de teekens van den D. in de gelijknamige sterrenbeelden; de precessie, die ongeveer 1°.4 per eeuw bedraagt, heeft een verschuiving van ongeveer één teeken gegeven, zoodat het teeken Ram (het lentepunt) nu in het sterrenbeeld Visschen valt. — De D. speelt een zeer groote rol in de astrologie (zie HOROSKOOP). De teekens van den D. zijn honderden malen in oude en moderne kunst afgebeeld, zoo b.v. in het mozaiek van vele Italiaansche kerken, in het beeldhouwwerk van Fransche Kathedralen.

< >