Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Toets

betekenis & definitie

[Fr.], m. (-en),

1. snelle, non-destructieve methode voor het bepalen van het gehalte van edele metalen in hun legeringen; (meer algemeen) onderzoek: het strafrecht werd aan een nauwlettende toets onderworpen; de doorstaan, deugdelijk blijken; overgangs- of examenproefwerk op scholen; onderzoek naar schoolvorderingen; m.n. studietoets;
2. toetssteen: goud op de toets onderzoeken; beproevingsmiddel, criterium: ter toets brengen, op de proef stellen;
3. (schilderkunst) tikje, korte penseelstreek: de laatste toets aanbrengen, dat wat iets tot een afgerond en sprekend geheel maakt; (vandaar) manier van schilderen, tekenen enz.: hoe ongedwongener de hand, hoe vrijer de toets;
4. (bij klavierinstrumenten) het met de vinger te bespelen staafje; greepplank.

MUZIEK

Bij de vroegste klavierinstrumenten was de constructie van het toetsmechanisme vrij grof, zodat de toetsen moesten worden geslagen. Later werd de constructie steeds verfijnder, zodat b.v. snelle herhalingen van een toon mogelijk werden. klavier.

ONDERWIJS

Toetsen moeten aan een aantal formele voorwaarden voldoen (test). Zij moeten o.a. zo objectief mogelijk zijn. Daarom wordt veel gebruikgemaakt van multiple choice; deze methode maakt bovendien snel nakijken mogelijk. Ook worden toetsen gebruikt met zgn. essayvragen, waarop de leerling zelf een antwoord moet formuleren. Deze toetsen zijn minder objectief, maar geven vaak meer informatie. Ja/neevragen zijn minder geschikt, omdat de raadkans te groot is.

Het construeren van goede toetsen is niet eenvoudig; in Nederland houdt het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling zich hiermee bezig. Sinds kort heeft men aanvullend een toets voor lichamelijke prestaties ontwikkeld (uithoudingsvermogen, kracht, snelheid), voor leerlingen van 12-18 jaar, waarbij niet meer van norm, maar van gemiddelde wordt gesproken.

TECHNIEK

De toets wordt gebruikt voor het bepalen van het gehalte platina, goud of zilver. Hiertoe wordt op een toetssteen een streek gezet van een onbekende legering en daarnaast een streek van een bekende legering (de zgn. toetsnaald). Op deze streken wordt een passend toetszuur gebracht en aan de inwerking hiervan kan men beoordelen of de onbekende legering hoger, gelijk of lager van gehalte is dan de bekende legering, essaai.