v. (-en),
1. het rioleren;
2. (ook: riool), stelsel van buizen en kanalen dat dient tot snelle verwijdering van het afvalwater uit de gemeenschap.
Rioleringen kunnen aangelegd zijn volgens:
1. het gecombineerde stelsel, waarbij al het afvalwater door één leidingnet wordt afgevoerd (afb.);
2. het gescheiden stelsel, waarbij de overtollige neerslag door regenwaterriolen en het huishoudelijk en industrieel afvalwater met vuilwaterriolen wordt verwijderd.
Waar de maximaal af te voeren hoeveelheid regenwater 10–100 maal zo groot is als de maximale lozing aan vuilwater, moet het regenwaterriool van het gescheiden stelsel nagenoeg dezelfde capaciteit hebben als het enkele riool van het gecombineerde stelsel. Dit betekent echter niet dat het gecombineerde stelsel ook steeds goedkoper is. Moet het huishoudelijk en industrieel afvalwater voor lozing aan een afvalwaterbehandeling worden onderworpen en zijn in de betrokken stad of wijk op korte afstand grachten of vijvers aanwezig waarop het regenwater zonder bezwaar kan worden afgelaten, dan is het gescheiden stelsel zowel in aanleg als exploitatie voordeliger. Onder alle omstandigheden wordt hiermee een meer hygiënische oplossing verkregen. Het is nl. onmogelijk de regenwaterafvoer op de allerzwaarste buien af te stemmen en enkele malen per jaar is de afvoercapaciteit van de riolen dan ook onvoldoende. Bij het gecombineerde stelsel wordt nu verdund afvalwater via overstorten en nooduitlaten op het openbare water geloosd, terwijl onder extreme omstandigheden straten met dit vuile water zelfs blank komen te staan, kelders en souterrains hiermee vollopen enz.
Zij het in mindere mate is ook bij het gescheiden stelsel het laatstgenoemde risico aanwezig, doch het teveel aan water betreft nu alleen regenwater. Moet het afvalwater vóór de lozing worden gereinigd, dan wordt bij het gescheiden stelsel al het vuile water behandeld, bij het gecombineerde stelsel slechts zolang geen of maar weinig regen valt. Hoeveelheden groter dan 2–3 maal de droogweerafvoer worden vermengd met afvalwater, ongezuiverd geloosd, met alle bezwaren voor de kwaliteit van het ontvangende water daaraan verbonden.
Het gecombineerde stelsel is gegroeid uit de vanouds noodzakelijke afvoer van regenwater, waarop na invoering van de centrale drinkwatervoorziening ook het huishoudelijk afvalwater werd geloosd. In West-Europa wordt het nog op grote schaal gebruikt en zelfs nieuw aangelegd. In de VS mag de federale overheid echter alleen voor de aanleg van een gescheiden rioolstelsel subsidie verlenen.
De riolering binnenshuis kan vervaardigd worden van gietijzer, gres, kunststof, lood, zink, koper. Kunststofbuizen vinden vanwege de gemakkelijke verwerkbaarheid steeds meer toepassing, ook voor verbindingsleidingen tussen huis en straatriool, waarvoor vroeger voornamelijk gres en gietijzer werden gebruikt. De grotere buizen worden van beton en metselwerk gemaakt. Zie rioolreiniging, sanitair.
