Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

meekrap

betekenis & definitie

v./m.,

1. plantesoort uit de familie Rubiaceae; nl. Rubia tinctorum;
2. kleurstof verkregen uit de wortels van die plant.

De wortel van de meekrap levert een rode natuurlijke kleurstof (kraprood) die in de middeleeuwen veel werd gebruikt voor het verven van wol en katoen. Het hoofdbestanddeel alizarine is als het glucoside ruberythroside in de plant voorhanden naast het verwante purpurine dat een iets blauwere tint heeft.

De wortels van de 2–3 jaar oude planten worden geoogst, in stukken gesneden en bij 50–60 °C in meestoven gedroogd. Het gehalte aan alizarine bedraagt dan 2½–3 %. Voor het gebruik worden de wortelstukken fijngemaakt en met warm water aangelengd. Onder invloed van het eveneens aanwezige enzym erythrozym wordt nu het glucoside gesplitst in kleurstof en glucose.

GESCHIEDENIS

Het gebruik van meekrap gaat terug tot de vroegste beschavingen in Indië en het Middellandse-Zeegebied. Vooral de Turken hebben deze bewerkelijke verving tot grote bloei gebracht (Turks rood). Karel de Grote heeft de meekrapcultuur in onze streken ingevoerd. M.n. in Zeeland werd veel meekrap verbouwd. In 1869 slaagde W.H.Perkin er in alizarine op technische schaal te synthetiseren. De meekrapcultuur ging hierdoor binnen enkele jaren vrijwel geheel te gronde.

< >