m. (-en),
1. levensduur, tijd dat iemand leeft: de gemiddelde leeftijd van de mens;
2. de periode die verlopen is sinds de geboorte: een vrouw van middelbare leeftijd; op hoge leeftijd, zeer oud zijnde; (pregn.) hoge leeftijd: en dat op zijn leeftijd!;
3. bepaalde periode van iemands leven: een gevaarlijke met het oog op een of andere ziekte; kritieke leeftijd, ongeveer van het 14e-18e levensjaar; ook de leeftijd waarop bij de vrouw de overgang optreedt.
De leeftijd wordt uitgedrukt als kalenderleeftijd,
w.z. in dagen en jaren. Voor het aanduiden van de groei voldoet dit echter niet, omdat er grote individuele verschillen bestaan in het groeitempo, en vooral, het inzetten van de pubertijd (adolescentie-groeispurt). Een kind van b.v. 13 jaar kan nog helemaal niet aan de puberteitsveranderingen toe zijn, of deze al vrijwel achter de rug hebben. Daarom wordt bij het bespreken van groei ook wel de biologische leeftijd gebruikt, waarbij het stadium van een aantal ontwikkelingen bepalend is; of de tandleeftijd, waarbij het aantal doorgebroken gebitselementen doorslaggevend is; of de skeletleeftijd, waarin de rijpheidsstadia van een aantal botelementen in het handskelet tot een bepaalde leeftijdscore leiden.
ICONOGRAFIE
De leeftijd van de mens werd vooral in de grafiek en schilderkunst sinds de late middeleeuwen en renaissance symbolisch voorgesteld om de vergankelijkheid van de jeugd, schoonheid en het aardse leven te benadrukken. Het leven werd verdeeld in drie, vier of zeven episoden. De bekendste scènes zijn: spelende kinderen (jeugd), geliefden of het onderwijzen van kinderen (volwassenheid), oude man of vrouw met schedel (dood).
LITT. R.van Marle, L’iconogr. de l’art profane (1932); S.Barth, Lebensalter-Darstellungen in den 19. und 20. Jahrh. (1971).
SOCIOLOGIE
(tijd, stemrecht, pensionering). Ook worden er bepaalde gedragingen aan toegeschreven. De individuele ontwikkeling van leeftijdgenoten kan aanzienlijk verschillen, in toenemende mate bij het ouder worden. Leeftijdsgebonden maatregelen en verwachtingen, zoals pensionering, dienen daarom voorzichtig gehanteerd te worden.
