Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

kitsch

betekenis & definitie

[Du.], m., term die aan het eind van de 19e eeuw in de kunsthandel te München opkwam en sedertdien gebruikt wordt om Produkten aan te duiden, die in een schijnschoonheid pretenderen werkelijke kunstwaarde te bezitten.

(e) Kitschprodukten geven vaak blijk van een grote technische vaardigheid, maar missen iedere geestelijke inhoud. Kitsch komt voor in eigentijdse werken, maar ook in namaak-antiek. Kenmerkend voor kitsch zijn vooral de pronkerigheid en onwaarachtigheid, die o.a. tot uiting komen in overdadige versiering, in het ontbreken van een logisch verband tussen vorm en inhoud, tussen het gebruikte materiaal en de bestemming van het voorwerp, b.v. een bar in de vorm van een boekenkast. De beoordeling van kitsch bevat echter steeds een subjectief element. Het is daarom moeilijk precies de grens te trekken.

In de litteratuur is de term kitsch moeilijker toepasbaar. Het is niet geheel juist goedkope en litterair waardeloze ontspanningslectuur (keukenmeidenromans) als litteraire kitsch te doodverven, omdat de auteurs noch de lezers hiervan pretenderen zich met litteratuur bezig te houden. Daarentegen is ‘echte’ litteratuur soms ook niet vrij van kitschelementen. Ook in de filmkunst wordt wel over kitsch gesproken, maar is de term evenmin duidelijk gedefinieerd.

LITT. L.Giess, Phänomenologie des Kitsches (1960); G.Richter (red.), Kitsch-Lexikon von A bis Z (1970); G.Deschner, Kitsch, Konvention und Kunst (1972); E.O.Erhard, Pop, kitsch, conceptart (1974).

< >