rechtsregels waarvan niet mag worden afgeweken. Wettelijke voorschriften worden o. a. onderscheiden in dwingende en regelende of aanvullende.
Aan de eerste is men onvoorwaardelijk gebonden; de tweede gelden slechts, voorzover de handelende personen zelf geen regeling gegeven hebben. Dwingende voorschriften noemt de wet: voorschriften van openbare orde. Welke voorschriften dwingend zijn, is vaak moeilijk uit te maken. Die van staatsrechtelijke en bestuursrechtelijke aard behoren voornamelijk tot het dwingend recht. Echter wordt ook daar nu en dan zekere vrijheid van beweging aan belanghebbenden gelaten, b.v. bij concessies, vergunningen en in de procedure. In het burgerlijk en handelsrecht komt in hoofdzaak aanvullend recht voor. De voorschriften omtrent huwelijk, ouderlijke en maritale macht, voogdij, en in het algemeen elke regeling ter bescherming van het algemeen belang, zijn van dwingende aard.
